Абодва названыя словы з рознай частотнасцю ўжываюцца ў сучаснай моўнай практыцы. Лексема “веруючы” – гэта пазычанне з рускай мовы, дзе адпаведны назоўнік – “верующий” – паходзіць ад дзеепрыметніка з характэрным для рускай мовы суфіксам -ющ (-ущ). Параўнаем, напрыклад, “везущий”, “играющий”, “идущий” і г.д. Для беларускай жа мовы падобныя дзеепрыметныя формы неўласцівыя. Таму ў нас не выкарыстоўваюць словы кшталту “вязучы”, “іграючы”, ...
Читать далее »Як правільна казаць па-беларуску?
“Благаслаўляць” ці “бласлаўляць”?
У сучаснай моўнай практыцы мы бачым паралельнае выкарыстанне дзеясловаў “благаслаўляць” і “бласлаўляць”, а таксама дзеепрыметнікаў “благаслаўлёны” і “бласлаўлёны” і назоўнікаў “благаслаўленне” і “бласлаўленне”. Аднак не выпадае прыведзеныя пары слоў лічыць раўнапраўнымі варыянтамі. Лексема “благаслаўляць” з’яўляецца стараславянізмам. Першая частка названага дзеяслова – “блага” – у сучаснай беларускай мове рэалізуе безасабова-прэдыкатыўнае значэнне “цяжкі фізічны або душэўны стан каго-небудзь” ці адлюстроўвае “дрэнныя, неспрыяльныя ...
Читать далее »“Маладзёжны” ці “моладзевы”?
Прыметнік са значэннем “які мае адносіны да моладзі” з’яўляецца ў беларускай мове высокачастотным. Гэта значыць, што ён рэгулярна выкарыстоўваецца і ў вусным маўленні, і ў перыядычным друку, і ў мастацкай літаратуры, бо характарызуе сацыяльна значнае паняцце. І тут паўстае пытанне: як жа павінна быць па-беларуску – “маладзёжны” ці “моладзевы”? Бо абодва варыянты сёння выкарыстоўваюцца ў нашай мове. Форма “маладзёжны” для ...
Читать далее »Свяшчэннік ці святар?
Як правільна казаць па-беларуску: свяшчэннік ці святар? Высокая культура маўлення – неад’емная рыса кожнага інтэлігентнага чалавека. Сёння ў беларускай мове можна пачуць абодва названыя словы. Але што лічыць правільным? Слова святар утворана ад асновы свят— пры дапамозе прадуктыўнага суфікса —ар, што паказвае на асобу, якая займаецца пэўным відам дзейнасці. Параўнаем: друкар, змагар, пекар, уладар і г.д. Як бачна, у нашай ...
Читать далее »