Гісторыя

З чаго пачыналася гісторыя парафіі ў Германавічах

Сёлета ў Германавічах адсвяткавалі 460-годдзе мястэчка. Такая падзея дае нагоду, каб узгадаць пра пачатак гісторыі гэтага вельмі цікавага паселішча, а таксама каталіцкай парафіі ў ім. Першая згадка пра Германавічы звязаная з перыядам вайны, якую маскоўскі цар Іван Жахлівы распачаў супраць Вялікага Княства Літоўскага. У 1563 годзе ён захапіў Полацк. Гэтая вайна стала катастрофай для невялікай каталіцкай супольнасці, якая існавала ў ...

Читать далее »

Абраз Маці Божай Падхорнай у Глыбокім

У касцёле Святой Тройцы ў Глыбокім, у капліцы, якая знаходзіцца на правы бок ад алтара, можна ўбачыць вялікага памеру абраз, каторы мае дзіўную назву – “Маці Божая Падхорная”. Першаўзорам для глыбоцкага абраза з’яўляецца абраз Багародзіцы, што знаходзіцца ў базіліцы Маці Божай Большай (Santa Maria Maggiore) у Рыме. Паводле традыцыі, у 352 годзе Папа Ліберый і багаты гараджанін Ян убачылі ў ...

Читать далее »

Крыж у Сароках

Аднойчы на польскім інтэрнэт-аўкцыёне Allegro я заўважыў вокладку часопіса “Tygodnik Ilustrowany” за 1934 год. На вокладцы быў фотаздымак драўлянага крыжа з фігурай распятага Хрыста. Крыж, як бачна, пакрыты чатырохскатнай стрэшкай, якая амаль рассыпалася ад старасці. Фота падпісанае так: “Прыдарожны крыж у Дзісненскім павеце”. Больш ніякай інфармацыі. Ці можна разгадаць, у якім месцы стаяў гэты крыж? Як аказалася, можна. На фотаздымак ...

Читать далее »

Рапяхі. Каменны крыж пры дарозе і магілы Дамейкаў

Яшчэ калі я быў вучнем школы, то не адзін раз чуў ад старых людзей, што ў Докшыцкім раёне, насупраць могілак вёскі Рапяхі, на ўскрайку дарогі Параф’янава – Сітцы, стаяў каменны крыж. Гэты крыж, па словах мясцовых жыхароў, павалілі і закапалі пад дарожнае палатно каля 1970 года, калі пашыралі дарогу. У часы атэістычнай камуністычнай улады не было каму ратаваць крыж. Як ...

Читать далее »

Манахі і алкаголь, або Як у Беларусі ў каталіцкіх манастырах піва варылі

Часопіс “Беларускі гістарычны агляд” апублікаваў артыкул даследчыцы Раісы Зянюк пра традыцыі спажывання і вырабу алкаголю ў каталіцкіх манастырах і семінарыях на беларуска-літоўскіх землях два стагоддзі таму. Гісторык распавядае пра кляштарнае піваварэнне, густы манахаў і культуру піцця. Мы сабралі для вас галоўнае і самае цікавае. Які алкаголь выраблялі У асноўным манастыры выраблялі піва, мёд і гарэлку для ўнутранага спажывання і на ...

Читать далее »

Па старонках старых газет: асвячэнне капліцы на Копцеўцы і гімназіі ў Глыбокім

Старыя газеты захавалі на сваіх старонках цікавыя звесткі пра падзеі рэлігійнага і грамадскага жыцця. Сёння мы зазірнём у іх, каб даведацца, што адбывалася ў Глыбокім 90 гадоў таму – восенню 1932-га. У кастрычніку 1932 года была асвечаная пасля грунтоўнага рамонту капліца на могілках Копцеўка. Гэтая капліца мела перад тым ужо доўгую гісторыю. Святыню пабудавалі ў 1804 годзе айцы-кармеліты, у якіх ...

Читать далее »

З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна. Частка 3

З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна. Частка 1 >> З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна. Частка 2 >> Працягваем публікацыю гістарычнага дакумента – часткі ўспамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна, якая асвятляе яго працу на тэрыторыі сённяшняй Віцебскай дыяцэзіі ў міжваенны перыяд. У час, які апісваецца ва ўспамінах, Заходняя Беларусь уваходзіла ў склад Польшчы. У адпаведнасці з касцельным адміністрацыйна-тэрытарыяльным дзяленнем – гэта Віленская дыяцэзія. ...

Читать далее »

З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна. Частка 2

З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна. Частка 1 >> Працягваем друкаваць тую частку ўспамінаў кс. Ю. Дзям’яна, якая прысвечана яго працы на тэрыторыі сённяшняй Віцебскай дыяцэзіі (у часы, пра якія вядзецца гаворка, – гэта Віленская дыяцэзія). Нагадваем таксама, што ўспаміны як гістарычная крыніца важныя для нас тым, што дазваляюць паглядзець на падзеі вачыма іншага чалавека, удзельніка альбо відавочцы. Варта падыходзіць да ...

Читать далее »

Беларуская мова ў Касцёле ў пачатку ХХ стагоддзя

У мінулым гістарычным артыкуле “Каталіцкага Весніка” мы распавялі пра тое, як у 1917 годзе дзякуючы біскупу Эдварду Ропу і беларускім святарам у касцёлах Дзісенскага павета вернікі ўпершыню пачулі казанні на роднай мове. Сёння мы распавядзём працяг гэтай гісторыі. Перыяд 1915-1920 гадоў быў вельмі цяжкі для рэгіёна і яго насельніцтва. Тут некалькі разоў мяняліся ўлады і праходзілі розныя войскі. 7 лістапада ...

Читать далее »

З успамінаў ксяндза Юзафа Дзям’яна

У чарговы раз прапануем чытачам публікацыю гістарычнага дакумента – успамінаў аднаго са святароў, якія працавалі на тэрыторыі сённяшняй Віцебскай дыяцэзіі ў міжваенны перыяд. Ксёндз Юзаф Дзям’ян нарадзіўся 23.03.1900 у в. Краснэ Старэ (Беластоцкі дэканат). Паступіў на тэалагічны факультэт універсітэта Стэфана Баторыя ў Вільні. У 1925 паступіў у Віленскую рымска-каталіцкую духоўную семінарыю, якая ў той час была аб’яднаная з тэалагічным факультэтам ...

Читать далее »