Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
Евангелле Ян 12, 1–11
За шэсць дзён перад Пасхай прыйшоў Езус у Бэтанію, дзе быў Лазар, якога Езус уваскрасіў. Прыгатавалі Яму там вячэру, і Марта прыслугоўвала, а Лазар сядзеў разам з Ім пры стале. Марыя ж узяла фунт каштоўнага пахучага алею з сапраўднага нарду і намасціла Яму ногі, і абцёрла сваімі валасамі ногі Ягоныя. І ўвесь дом напоўніў пах алею. Сказаў тады Юда Іскарыёта, адзін з вучняў Ягоных, які збіраўся выдаць Яго: Чаму не прадалі гэтага пахучага алею за трыста дынараў і не раздалі ўбогім? А сказаў гэта не таму, што клапаціўся пра ўбогіх, але таму, што быў злодзеем і, маючы каліту, забіраў тое, што туды кідалі. Сказаў яму Езус: Пакінь яе; яна захавала гэта на дзень Майго пахавання. Убогіх заўсёды маеце пры сабе, а Мяне не заўсёды маеце.
І шмат хто з Юдэяў, даведаўшыся, што там Езус, прыйшоў не толькі дзеля Езуса, але каб таксама ўбачыць Лазара, якога Ён уваскрасіў з мёртвых. Першасвятары ж пастанавілі забіць і Лазара, бо многія з юдэяў адыходзілі ад іх і верылі ў Езуса.
У сённяшнім Евангеллі нам адкрываецца глыбокая духоўная гісторыя, якая падкрэслівае самаахвярнасць і значэнне пакут Езуса для нашага збаўлення.
Перад намі прыклад Марыі, якая праяўляе сваю любоў і пашану да Езуса праз шчодрасць і ахвярнасць (пар. Ян 12, 3). Яна прыносіць фунт каштоўнага пахучага алею з нарду і намашчае ногі Пана, выціраючы іх сваімі валасамі. Гэты дарагі алей, вартасцю ў трыста дынараў, быў сапраўдным скарбам, але Марыя без ваганняў прысвячае яго Езусу. Яе ўчынак выходзіць за межы матэрыяльнага: гэта шчырае сведчанне любові, пакоры і пашаны. Яна не разлічвае на пахвалу ці ўзнагароду, яе дзеянне з’яўляецца бескарыслівым і чыстым.
На фоне гэтага прыгожага акта шчодрасці мы бачым кантраст у паводзінах Юды Іскарыёта, які крытыкуе Марыю, прапаноўваючы прадаць алей і раздаць грошы ўбогім (пар. Ян 12, 4–6). Але евангеліст раскрывае сапраўдныя матывы Юды: ён клапоціцца не пра ўбогіх, а пра сябе, бо быў злодзеем. Юда прадстаўляе матэрыяльны свет, дзе каштоўнасці часовыя і абмежаваныя часта эгаізмам. У адрозненне ад яго, Марыя паказвае шлях любові да духоўных каштоўнасцяў, якія вечныя і бескарыслівыя.
Марыя выбірае надзвычай пакорлівую форму служэння. У габрэйскай традыцыі мыць ногі было задачай слугі, але Марыя самаахвярна і пакорліва робіць гэта, паказваючы сваю вернасць і пашану да Пана. Яе ўчынак таксама прарочы: як сказаў Езус, яна захавала гэты алей для дня Яго пахавання (пар. Ян 12, 7), што нагадвае пра хуткія пакуты і смерць Збаўцы.
Езус, адказваючы Юдзе, гаворыць: «Убогіх заўсёды маеце пры сабе, а Мяне не заўсёды маеце» (Ян 12, 8). Гэтыя словы не адмяняюць важнасці дапамогі іншым, але яны нагадваюць, што ў цэнтры нашага жыцця павінны знаходзіцца вечныя каштоўнасці — любоў і пашана да Бога. Матэрыяльнае не павінна засланяць ад нас сапраўднае духоўнае жыццё.
Словы Езуса ў сённяшнім урыўку Евангелля нагадваюць пра сутнасць Вялікага тыдня і глыбокі духоўны сэнс падрыхтоўкі да Вялікадня (пар. Ян 12, 7). Ён кажа: «Пакінь яе; яна захавала гэта на дзень Майго пахавання», указваючы на тое, што ўчынак Марыі — намашчэнне каштоўным алеем — з’яўляецца сімвалічным і прарочым дзеяннем, звязаным з Ягонымі пакутамі і смерцю. Гэтая фраза прымушае нас задумацца над значэннем пакут Хрыста для нашага збаўлення.
Сённяшняе Евангелле паказвае нам, як вялікія справы Езуса прыцягвалі людзей, абуджалі веру ў іх сэрцах, але ў той жа час выклікалі супраціў і страх з боку рэлігійных уладаў таго часу. «І шмат хто з Юдэяў, даведаўшыся, што там Езус, прыйшоў не толькі дзеля Езуса, але каб таксама ўбачыць Лазара, якога Ён уваскрасіў з мёртвых» (Ян 12, 9). Уваскрашэнне Лазара з мёртвых было не толькі цудам, але і знакам улады Езуса над смерцю. Гэтая падзея змяняла ўяўленні людзей, прымушала іх задумвацца аб Яго Боскай прыродзе і, такім чынам, прыводзіла да веры.
Юдэі прыходзілі не толькі дзеля таго, каб убачыць Езуса, але і каб засведчыць цуд уваскрашэння Лазара, бо менавіта гэта выклікала вялікую цікавасць. Аднак у той жа час гэтыя падзеі выклікалі страх і недавер у рэлігійных лідараў, асабліва ў першасвятароў: «Першасвятары ж пастанавілі забіць і Лазара, бо многія з юдэяў адыходзілі ад іх і верылі ў Езуса» (Ян 12, 10–11). Замест таго каб прыняць Яго як Збаўцу, яны вырашылі дзейнічаць супраць Езуса і нават супраць Лазара, які стаў жывым сведчаннем магутнасці Бога.
Пастанова забіць Лазара адлюстроўвае людскую несправядлівасць і страх перад праўдай. Гэта сведчыць пра тое, што нават перад тварам яўных цудаў многія могуць заставацца ў поцемках свайго сэрца, калі яны не гатовы адкрыцца на Божую ласку. У той жа час гэты евангельскі ўрывак нагадвае нам, што вера патрабуе рашучасці і мужнасці ісці за Хрыстом, нягледзячы на супрацьдзеянне і пераслед.
Сённяшні евангельскі эпізод заахвочвае нас перагледзець сваю веру і задаць сабе пытанне: ці гатовыя мы быць сведкамі Езуса ў сваім жыцці? Ці адкрываем мы сэрцы на Яго праўду і ласку, нават калі гэта можа выклікаць неразуменне з боку іншых? Жывая вера патрабуе адданасці і гатоўнасці ісці за Хрыстом у любых акалічнасцях. Няхай гэты прыклад натхняе нас шукаць Божую прысутнасць і дзяліцца сведчаннем Яго любові.
Няхай словы Езуса з сённяшняга Евангелля натхняюць нас на тое, каб мы не баяліся браць крыж уласнага жыцця і несці яго з верай, любоўю і надзеяй на вечнае збаўленне.
Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч
для друку
