Разважанне на сераду, ІV тыдзень Вялікага посту

Евангелле Ян 5, 17–30

У той час:

Езус адказаў юдэям: Айцец Мой дзейнічае дагэтуль, і Я дзейнічаю. За гэта юдэі яшчэ больш намагаліся забіць Яго, бо Ён не толькі парушаў шабат, але таксама называў Бога ўласным Айцом, робячы сябе роўным Богу.

Тады Езус сказаў ім у адказ: Сапраўды, сапраўды кажу вам: Сын нічога не можа рабіць сам ад сябе, калі не ўбачыць Айца, які робіць. Бо што робіць Ён, тое і Сын робіць падобным чынам. Бо Айцец любіць Сына і паказвае Яму ўсё, што сам робіць, і пакажа Яму справы большыя, чым гэта, каб вы дзівіліся.

Бо, як Айцец уваскрашае мёртвых і ажыўляе іх, так і Сын ажыўляе тых, каго хоча. Бо Айцец нікога не судзіць, але ўвесь суд аддаў Сыну, каб усе шанавалі Сына, як шануюць Айца. Хто не шануе Сына, той не шануе Айца, які паслаў Яго.

Сапраўды, сапраўды кажу вам: Хто слухае Маё слова і верыць у таго, хто паслаў Мяне, мае жыццё вечнае і не прыходзіць на суд, але перайшоў ад смерці да жыцця.

Сапраўды, сапраўды кажу вам: надыходзіць гадзіна, і ўжо настала, калі мёртвыя пачуюць голас Сына Божага, і тыя, хто пачуе, будуць жыць.

Бо, як Айцец мае ў сабе жыццё, так і Сыну даў мець жыццё ў сабе. І даў Яму ўладу вяршыць суд, бо Ён Сын Чалавечы.

Не здзіўляйцеся гэтаму, таму што надыходзіць гадзіна, калі ўсе, хто ў магілах, пачуюць голас Ягоны. І тыя, хто чыніў дабро, уваскрэснуць для жыцця, а тыя, хто рабіў зло, уваскрэснуць для асуджэння.

Я нічога не магу рабіць ад сябе. Як чую, так суджу, і суд Мой справядлівы, бо Я не шукаю сваёй волі, але волі таго, хто паслаў Мяне.

У сённяшнім Евангеллі Езус адкрывае нам глыбокую сувязь паміж сабой і Айцом, а таксама раскрывае сваю місію як Сына Божага. Сённяшні евангельскі ўрывак — гэта не толькі адказ на абвінавачванні габрэяў, але і фундаментальнае вучэнне, якое дапамагае нам зразумець, хто такі Езус і якую ролю Ён адыгрывае ў нашай духоўнай прасторы.

Габрэі абвінавачваюць Езуса ў парушэнні шабату, бо Яго дзеянне — аздараўленне хворага, — з іх пункту гледжання супярэчыць строгаму выкананню прадпісанняў адносна гэтага дня. Для іх шабат быў святым днём адпачынку, у які любая праца лічылася недапушчальнай. Аднак Езус адказвае: «Айцец Мой дзейнічае дагэтуль, і Я дзейнічаю» (Ян 5, 17). Гэтыя словы сталі не проста тлумачэннем Яго ўчынкаў, але і выразнай заявай аб Яго роўнасці з Айцом. Ён паказвае, што Божая дзейнасць не перарываецца нават у дзень шабату: Айцец працягвае падтрымліваць усё створанае, і Сын, будучы адзіны з Ім у прыродзе, дзейнічае гэтаксама. Гэта заява Хрыста выклікала яшчэ большы гнеў сярод Яго праціўнікаў.

Для іх словы Езуса сталі не проста парушэннем рэлігійных традыцый, але актам блюзнерства. Называючы Бога сваім Айцом, Езус сцвярджаў сваю Боскую прыроду і, як яны разумелі, ставіў сябе на адзін ўзровень з Богам. Езус не толькі не адмаўляўся ад сваіх слоў, але яшчэ глыбей раскрывае іх значэнне. Ён працягвае сваё вучэнне, тлумачыць, што Яго ўчынкі — гэта адлюстраванне волі Айца, які паслаў Яго ў гэты свет.

Гэтае вучэнне сведчыць аб глыбокай тэалагічнай праўдзе: Езус — не проста чалавек, але сапраўдны Сын Божы, адзіны з Айцом у адзінай прыродзе. Гэтыя словы з’яўляюцца ключавымі для разумення місіі Хрыста. Яго дзейнасць, у тым ліку аздараўленне і прабачэнне грахоў, — гэта працяг і ўвасабленне Божага акту стварэння. Яго місія заключаецца ў аб’яднанні чалавека з Богам і адкрыцці праўды пра збаўленне, якое магчымае толькі праз Яго. Такім чынам, Езус прапануе людзям зразумець, што Яго прысутнасць і дзеянні з’яўляюцца не парушэннем Божага закону, а яго выкананнем.

Езус паказвае, што Ён нічога не робіць самастойна, але толькі тое, што бачыць у Айца: «Сын нічога не можа рабіць сам ад сябе, калі не ўбачыць Айца, які робіць. Бо што робіць Ён, тое і Сын робіць падобным чынам» (Ян 5, 19). Гэта паказвае на поўнае адзінства і гармонію паміж Айцом і Сынам. Езус не прыйшоў на зямлю, каб выконваць сваю волю, але каб выканаць волю Айца, якая заключаецца ў збаўленні чалавецтва.

Адна з самых найважнейшых ісцін, якую Езус адкрывае ў гэтым урыўку, — гэта Яго ўлада над жыццём і смерцю. Ён кажа: «Бо, як Айцец уваскрашае мёртвых і ажыўляе іх, так і Сын ажыўляе тых, каго хоча» (Ян 5, 21). Гэта значыць, што Езус мае ўладу даваць жыццё не толькі фізічнае, але і духоўнае. Ён — той, хто можа вывесці нас з цемры граху і смерці да святла вечнага жыцця.

Акрамя таго, Езус падкрэслівае, што Айцец аддаў Яму ўладу судзіць: «Бо Айцец нікога не судзіць, але ўвесь суд аддаў Сыну, каб усе шанавалі Сына, як шануюць Айца» (Ян 5, 22–23). Гэта значыць, што Езус — не толькі Збаўца, але і Суддзя. Ён будзе судзіць свет паводле праўды і справядлівасці, і кожны, хто прызнае Яго і верыць у Яго, атрымае вечнае жыццё.

Езус таксама гаворыць пра тое, што Яго слова мае сілу пераносіць чалавека ад смерці да жыцця: «Хто слухае Маё слова і верыць у таго, хто паслаў Мяне, мае жыццё вечнае і не прыходзіць на суд, але перайшоў ад смерці да жыцця» (Ян 5, 24). Гэта абяцанне дае нам надзею на выратаванне, калі мы прымаем Езуса і Яго вучэнне. Яго слова — гэта не проста гутарка, але жывая сіла, якая можа змяніць наша жыццё.

Езус кажа аб Сваёй тоеснасці з Богам. Відавочная праўда ў тым, што ў Езусе мы бачым Бога. Калі мы хочам убачыць, як Бог ставіцца да людзей, якія пачуцці Ён да нас мае, як Бог ставіцца да граху, як уяўляе Ён сабе становішча людзей, мы павінны паглядзець на Езуса. Розум Езуса — гэта розум Божы; словы Езуса — словы Божыя; дзеянні Езуса — гэта дзеянні Божыя. Гэтая тоеснасць заснавана не столькі на роўнасці, колькі на паслухмянасці. Езус ніколі не рабіў таго, што Ён хацеў зрабіць сам: Ён заўсёды рабіў тое, чаго хацеў ад Яго Бог. Менавіта таму, што воля Езуса была цалкам падпарадкавана волі Божай, мы бачым у Ім Бога. Мы павінны ставіцца да Езуса гэтак жа, як Ён ставіўся да Бога Айца. Гэтае падпарадкаванне — не падпарадкаванне сіле, яно заснавана на любові. Адзінства Езуса і Бога Айца — гэта адзінства любові. Мы гаворым пра два розумы, якімі валодае адна думка і пра два сэрцы, якія б’юцца, як адно. У чалавечых выразах гэта ідэальная характарыстыка адносін паміж Езусам і Богам Айцом. Паміж Айцом і Сынам існуе такая тоеснасць думкі, волі і сэрца, што Айцец і Сын — адзіныя.

У канцы гэтага ўрыўку Езус нагадвае пра будучае ўваскрэсенне з мёртвых: «Надыходзіць гадзіна, калі ўсе, хто ў магілах, пачуюць голас Ягоны. І тыя, хто чыніў дабро, уваскрэснуць для жыцця, а тыя, хто рабіў зло, уваскрэснуць для асуджэння» (Ян 5, 28–29). Гэта нагадванне пра тое, што наша жыццё на зямлі — гэта толькі пачатак, і што кожны з нас будзе адказваць за свае ўчынкі перад Богам. Але Езус таксама паказвае, што Ён — наш заступнік, і калі мы верым у Яго, мы можам спадзявацца на вечнае жыццё.

Сённяшняе Евангелле заклікае нас да глыбокай веры і даверу Езусу. Ён — не проста настаўнік ці прарок, але Сын Божы, які мае ўладу даваць жыццё і судзіць свет. Яго слова — гэта крыніца жыцця, і калі мы прымаем Яго, мы пераходзім ад смерці да жыцця. Няхай гэтае Евангелле натхняе нас на тое, каб мы жылі ў згодзе з Божай воляй, шукалі праўды і справядлівасці і неслі праўды Езуса іншым. Хай наша вера будзе актыўнай, пакорлівай і вернай, каб мы маглі стаць сведкамі Божай ласкі для іншых.

Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч

для друку для друку