Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
Евангелле Лк 15, 1–3. 11–32
У той час:
Набліжаліся да Езуса ўсе мытнікі і грэшнікі, каб паслухаць Яго. А фарысеі і кніжнікі наракалі, кажучы: Ён прымае грэшнікаў і есць з імі.
Але Езус расказаў фарысеям і кніжнікам наступную прыпавесць, кажучы:
У аднаго чалавека было два сыны. Малодшы з іх сказаў бацьку: Ойча, дай належную мне частку маёмасці. І той падзяліў паміж імі маёмасць. Праз некалькі дзён малодшы сын забраў усё і ад’ехаў у далёкі край, і там растраціў сваю маёмасць, жывучы распусна.
А калі ён аддаў усё, настаў вялікі голад у тым краі, і ён апынуўся ў нястачы. Тады пайшоў і наняўся да аднаго жыхара гэтага краю, а той паслаў яго на свае палі пасвіць свіней. Ён жадаў напоўніць жывот свой стручкамі, што елі свінні, але ніхто не даваў іх яму.
Апамятаўшыся, ён сказаў: Колькі наймітаў у бацькі майго маюць удосталь хлеба, а я гіну тут з голаду. Устану і пайду да бацькі майго, і скажу яму: Ойча, я зграшыў супраць неба і перад табою. Я ўжо не варты называцца тваім сынам. Прымі мяне як аднаго з наймітаў тваіх. І ён ўстаў, і пайшоў да свайго бацькі.
А калі быў яшчэ далёка, убачыў яго бацька ягоны і зжаліўся. І, пабегшы, кінуўся яму на шыю, і пацалаваў яго. А сын сказаў яму: Ойча, зграшыў я супраць неба і перад табою. Я ўжо не варты называцца тваім сынам.
Бацька ж сказаў слугам сваім: Прынясіце хутчэй найлепшую вопратку і апраніце яго, і дайце пярсцёнак на руку яго і сандалі на ногі. Прывядзіце адкормленае цяля і зарэжце. Будзем есці і весяліцца, бо гэты сын мой быў памерлы і ажыў, прапаў і знайшоўся. І пачалі весяліцца.
А старэйшы сын ягоны быў на полі. І калі, вяртаючыся, падышоў да дому, пачуў музыку і танцы. Паклікаўшы аднаго са слуг, спытаўся: Што гэта такое. Той адказаў яму: Брат твой вярнуўся, і бацька твой зарэзаў адкормленае цяля, бо атрымаў яго назад здаровым.
Ён разгневаўся і не хацеў уваходзіць. Тады выйшаў бацька ягоны і пачаў прасіць яго. Але ён адказаў бацьку: Вось я столькі гадоў служу табе і ніколі не парушыў загаду твайго, але ты ніколі не даў мне нават казляня, каб я павесяліўся з маімі сябрамі. А калі вярнуўся гэты сын твой, які змарнаваў тваю маёмасць з распусніцамі, ты зарэзаў для яго адкормленае цяля.
Ён жа адказаў яму: Дзіця, ты заўсёды са мною, і ўсё маё — тваё. А цешыцца і весяліцца трэба было таму, што гэты брат твой быў мёртвы і ажыў, прапаў і знайшоўся.
У сённяшнім Евангеллі мы чуем прыпавесць пра любячага бацьку і двух сыноў. Гэтая гісторыя, якую Езус расказаў фарысеям і кніжнікам, адкрывае нам глыбокую праўду пра Божую міласэрнасць і прабачэнне. Прыпавесць пачынаецца з таго, што малодшы сын просіць бацьку аддаць яму частку спадчыны. У габрэйскай культуры такі ўчынак быў нечуваным, бо ён азначаў жаданне сына, каб бацька хутчэй памёр. У Старым Запавеце спадчына перадавалася толькі пасля смерці бацькі, а патрабаванне часткі ці ўсёй спадчыны пры яго жыцці было не толькі прававым парушэннем, але і маральным злачынствам. Гэта было выказваннем крайняй няўдзячнасці і пагарды да бацькі, які ўсё жыццё працаваў, каб забяспечыць сваю сям’ю.
Малодшы сын, атрымаўшы сваю долю, ад’язджае ў далёкі край, дзе растрачвае ўсё, жывучы распусна. Калі ў тым краі настае голад, ён апынаецца ў крайняй беднасці і вымушаны працаваць пастухом свіней. Для габрэя гэта было асабліва прыніжальным, бо свінні лічыліся нячыстымі жывёламі, а праца з імі была сімвалам сацыяльнага і рэлігійнага заняпаду. У гэты момант сын усведамляе сваю памылку. Ён разумее, што нават найміты яго бацькі жывуць лепш за яго, і вырашае вярнуцца дадому, каб прасіць прабачэння. Яго малітва: «Ойча, зграшыў я супраць неба і перад табою. Я ўжо не варты называцца тваім сынам. Прымі мяне як аднаго з наймітаў тваіх» (Лк 15, 18–19) — гэта прыклад сапраўднага пакаяння, якое выходзіць з глыбіні сэрца.
Калі сын яшчэ далёка, бацька бачыць яго і, поўны спагады, бяжыць насустрач. Ён не дае сыну нават закончыць сваю прамову пра пакаянне, а загадвае слугам прынесці найлепшую вопратку, пярсцёнак і сандалі, а таксама прыгатаваць святочны банкет. Бацька радуецца вяртанню сына, бо той быў «быў памерлы і ажыў, прапаў і знайшоўся» (Лк 15, 24). Гэтая сцэна — гэта вобраз Бога, які заўсёды гатовы прыняць нас, незалежна ад таго, наколькі далёка мы ад Яго адышлі. Яго міласэрнасць бясконцая, і Ён радуецца кожнаму, хто вяртаецца да Яго.
Старэйшы сын, які заўсёды быў верны бацьку, вяртаецца з поля і, даведаўшыся пра вяртанне брата, гневаецца. Ён адмаўляецца ўваходзіць у дом і скардзіцца бацьку, што ніколі не атрымліваў нават казляняці, каб павесяліцца з сябрамі. Бацька ж спакойна тлумачыць яму, што ўсё, што ёсць у бацькі, належыць і яму, але трэба радавацца, бо брат яго быў мёртвы і ажыў. Старэйшы сын сімвалізуе тых, хто лічыць сябе праведнымі, але не разумее сутнасці Божай любові і міласэрнасці. Яго рэакцыя паказвае, што ён не зразумеў, што Божая міласэрнасць — гэта не заслуга, а дар.
Гэтая прыпавесць мае глыбокі духоўны сэнс. Бацька — гэта вобраз Бога, які заўсёды гатовы прыняць нас, незалежна ад таго, наколькі далёка мы ад Яго адышлі. Малодшы сын сімвалізуе грэшнікаў, якія, усвядоміўшы свае памылкі, вяртаюцца да Бога. Старэйшы сын — гэта тыя, хто лічыць сябе праведнымі, але не разумее сутнасці Божай любові і міласэрнасці. Прыпавесць нагадвае нам, што Божае прабачэнне бязмежнае. Яно не залежыць ад нашых заслуг, а толькі ад нашага шчырага пакаяння. Бог не толькі прабачае, але і радуецца кожнаму, хто вяртаецца да Яго.
Гэтая гісторыя таксама заклікае нас да пераасэнсавання нашага ўласнага стаўлення да іншых. Езус вучыць нас, што Божы шлях — гэта шлях міласэрнасці, а не справядлівасці ў нашым чалавечым разуменні. Мы павінны вучыцца глядзець на іншых вачамі Бога, які бачыць у кожным чалавеку сваё дзіця, вартае любові і прабачэння.
Калі ж мы самі адчуваем, што адышлі ад Бога, забываемся на Яго ў нашым жыцці, ігнаруем рэлігійныя абавязкі і практыкі, прыпавесць нагадвае нам, што ніколі не позна вярнуцца, Бог заўсёды нас чакае. Калі ж мы адчуваем сябе праведнымі, яна заклікае нас да большай спагады і разумення да тых, хто згубіўся і зграшыў. Мы павінны памятаць, што Божае Валадарства — гэта не месца для тых, хто лічыць сябе бездакорнымі, але для тых, хто прызнае сваю патрэбу ў Божай міласэрнасці.
На заканчэнне, сённяшняе Евангелле нагадвае нам пра веліч Божай любові і міласэрнасці. Яно заклікае нас жыць у духу прабачэння, спагады і братэрскай любові. Няхай сённяшняя прыпавесць стане для нас натхняльнай, каб мы маглі стаць сапраўднымі сведкамі Божай міласэрнасці ў гэтым свеце.
Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч
для друку
