Разважанне на чацвер, V тыдзень Вялікага посту

Евангелле Ян 8, 51–59

У той час:

Езус сказаў юдэям: Сапраўды, сапраўды кажу вам: калі хто захоўвае Маё слова, той ніколі не ўбачыць смерці.

Тады юдэі сказалі Яму: Цяпер мы даведаліся, што ў Табе злы дух. Абрагам памёр, і прарокі, а Ты кажаш: Калі хто захоўвае Маё слова, той ніколі не пакаштуе смерці. Няўжо Ты большы за айца нашага Абрагама, які памёр? Прарокі таксама памерлі. Кім Ты сябе лічыш?

Езус адказаў: Калі Я сам сябе буду праслаўляць, то Мая слава — нішто. Але тым, хто праслаўляе Мяне, ёсць Айцец Мой, пра якога вы кажаце: Ён — наш Бог. Вы Яго не ведаеце, а Я ведаю Яго. І калі б Я сказаў, што не ведаю Яго, Я стаў бы падманшчыкам, падобным да вас. Але Я ведаю Яго і захоўваю Яго слова. Абрагам, айцец ваш, рады быў убачыць дзень Мой; і ўбачыў, і ўзрадаваўся.

На гэта юдэі сказалі Яму: Табе няма яшчэ пяцідзесяці гадоў, і Ты бачыў Абрагама?

Езус сказаў ім: Сапраўды, сапраўды кажу вам: раней, чым з’явіўся Абрагам, Я ёсць. І схапілі камяні, каб кінуць у Яго, але Езус укрыўся і выйшаў са святыні.

У сённяшнім Евангеллі Пан Езус абвяшчае важную праўду: «Калі хто захоўвае Маё слова, той ніколі не ўбачыць смерці» (Ян 8, 51). Гэтыя словы выклікаюць моцную рэакцыю ў юдэяў, якія адчуваюць складанасць у разуменні сутнасці гэтых слоў. Яны пытаюцца: «Абрагам памёр, і прарокі, а Ты кажаш: Калі хто захоўвае Маё слова, той ніколі не пакаштуе смерці» (Ян 8, 52). Іх неразуменне падкрэслівае розніцу паміж зямным і духоўным уяўленнем жыцця.

Словы Хрыста накіраваныя на тое, каб паказаць, што сапраўднае жыццё не абмяжоўваецца фізічным існаваннем. Ён абяцае вечную еднасць з Богам, тлумачачы, што яна дасягаецца праз захаванне Яго слова. Гэтая ідэя выходзіць за межы звычайных чалавечых уяўленняў пра смерць і жыццё. Езус тлумачыць, што сапраўднае жыццё — гэта не проста працяг фізічнага існавання, але духоўная і неразрыўная сувязь з Айцом, якая перамагае смерць. Не пра фізічнае жыццё і фізічную смерць казаў ім Езус. Ён меў на ўвазе іншае, а менавіта, што для таго, хто цалкам прымае Яго, смерць губляе сваю моц. Такі чалавек уступае ў такія адносіны з Богам, якіх ні час, ні вечнасць не могуць разбурыць. Ён не пераходзіць ад жыцця ў смерць, а ад жыцця ў жыццё, і смерць — толькі сродак для пераходу да бліжэйшай еднасці з Богам.

Езус падкрэслівае, што «смерць» — гэта не канец, а фізічная мяжа, якую перасягае дух. Гэта выклікае пытанні: як у нашым паўсядзённым жыцці мы можам захоўваць Яго слова? Ці бачым мы сувязь паміж захаваннем Божага слова і нашай уласнай духоўнай свабодай?

Габрэі, аднак, не здольныя ўспрыняць гэтую праўду, яны засяроджваюцца на матэрыяльным аспекце жыцця і смерці. Іх пытанне: «Няўжо Ты большы за айца нашага Абрагама, які памёр? Кім Ты сябе лічыш?» (Ян 8, 53), сведчыць пра іх абмежаванні ў разуменні духоўнай праўды. У адказ Езус кажа: «Калі Я сам сябе буду праслаўляць, то Мая слава — нішто. Але тым, хто праслаўляе Мяне, ёсць Айцец Мой, пра якога вы кажаце: Ён — наш Бог» (Ян 8, 54). Гэтыя словы падкрэсліваюць Яго цесную сувязь з Айцом і пакліканне да праслаўлення і выканання Божай волі.

Габрэі ўзрушыліся словамі Езуса, бо яны разглядалі жыццё і смерць толькі ў рамках фізічнай рэальнасці. Гэта можа быць выклікам для нас: ці не засяроджваемся мы занадта на матэрыяльных каштоўнасцях? Што значыць для нас духоўнае жыццё ў свеце, дзе матэрыяльнае дамінуе?

Асаблівую ўвагу прыцягвае момант, калі Езус заяўляе: «Раней, чым з’явіўся Абрагам, Я ёсць» (Ян 8, 58). Гэты выраз «Я ёсць» з’яўляецца прамым напамінам пра Божае імя, якое было адкрыта Майсею ў гаручым кусце: «Я ёсць той, хто ёсць» (Зых 3, 14). Гэта адкрытае сцвярджэнне Яго боскасці, якое выклікае моцную рэакцыю ў слухачоў. Габрэі ўспрымаюць гэтыя словы як блюзнерства, бо не могуць зразумець, што Езус сапраўды з’яўляецца вечным Божым Сынам, які ўвасабляе Божую прысутнасць у свеце. Гэтае сцвярджэнне Хрыста паказвае Яго еднасць з Богам і сувязь з Вечным. Ці можам мы прыняць гэтую праўду і ператварыць яе ў рэальныя дзеянні — у нашых малітвах, нашых учынках, у стаўленні да іншых?

Усё гэта падкрэслівае таксама асаблівую місію Хрыста — даць людзям збаўленне і паказаць шлях да Валадарства Божага. Езус не проста абвяшчае, але сам з’яўляецца ўвасабленнем гэтай праўды, прапаведуючы праз свае словы і ўчынкі. Ён кажа: «Абрагам, айцец ваш, рады быў убачыць дзень Мой; і ўбачыў, і ўзрадаваўся» (Ян 8, 56). Такім чынам, Езус указвае на сувязь паміж абяцаннямі Старога Запавету і іх выкананнем у Яго асобе. Езус паказвае, што сувязь з Богам мацнейшая за час і смерць. Гэта натхняе нас пытацца: як мы можам паглыбіць гэтыя адносіны, стаць больш адкрытымі да Божай волі і жыць па веры?

Сапраўднае жыццё — гэта жыццё вечнае, якое можна дасягнуць праз захаванне Божага слова. Мы павінны не толькі чытаць і разважаць над словам Божым, але і ўкараняць яго ў сваё штодзённае жыццё, ператвараючы яго ў справы любові і міласэрнасці. Вера патрабуе адкрытасці сэрца і разумення Божай волі. Габрэі, якія не здолелі прыняць словы Хрыста, вучаць нас аб небяспецы замкнёнасці і абмежаванасці.

Мы павінны быць гатовыя прыняць Божую праўду, нават калі яна выходзіць за межы нашых уяўленняў. Бог заўсёды побач, дзейнічаючы ў нашым жыцці і прапануючы нам збаўленне праз Хрыста. Вера ў Яго вечную прысутнасць — гэта ключ да пераадолення жыццёвых выпрабаванняў і дасягнення духоўнага росту. Кожны дзень даецца нам як новая магчымасць быць крыніцай Божай праўды і любові ў свеце. Разважанне над гэтым можа прывесці нас да яшчэ большага разумення сваёй ролі ў Божым плане.

У Езусе мы бачым не проста чалавека, які прыйшоў, пажыў і памёр, але мы бачым вечнага Бога, які ёсць Бог Абрагама, Ісаака і Якуба, і які быў да пачатку часоў і заўсёды ёсць. У Езусе вечны Бог аб’явіў сябе чалавеку. Няхай прыклад Хрыста натхняе нас жыць у адпаведнасці з Яго вучэннем, несці святло праўды і міласэрнасці ў наш свет. Кожны дзень – гэта новы шанец для яднання з Богам і падрыхтоўкі да вечнай радасці ў Яго Валадарстве.

Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч

для друку для друку