Разважанне на чацвер, ІІ тыдзень Вялікага посту

Евангелле Лк 16, 19–31

У той час:

Езус сказаў фарысеям: Быў адзін багаты чалавек, які апранаўся ў парфіру і тонкае палатно і кожны дзень цудоўна банкетаваў. А нейкі жабрак, па імені Лазар, ляжаў каля ягонай брамы ў струпах і хацеў насыціцца тым, што падала са стала багацея. Сабакі ж прыходзілі і лізалі струпы ягоныя.

Памёр жабрак і ўзнесены быў Анёламі на ўлонне Абрагама. Памёр і багаты і быў пахаваны. У пекле, будучы ў пакутах, ён узняў вочы свае, убачыў здалёк Абрагама і Лазара на ўлонні ягоным. І, усклікнуўшы, сказаў: Ойча Абрагаме, злітуйся нада мною і пашлі Лазара, каб памачыў канец пальца свайго ў ваду і ахаладзіў язык мой, бо я пакутую ў полымі гэтым. Але Абрагам сказаў: Дзіця, успомні, што ты атрымаў ужо сваё дабро ў жыцці сваім, падобным чынам і Лазар — ліха. Цяпер жа ён тут суцяшаецца, а ты пакутуеш. І да ўсяго гэтага паміж намі і вамі пакладзена вялізная прорва, так што тыя, хто хоча, не могуць перайсці адсюль да вас, ні адтуль да нас не могуць перайсці.

Тады сказаў ён: Дык прашу цябе, ойча, пашлі яго ў дом бацькі майго, бо ў мяне пяць братоў. Няхай засведчыць ім, каб і яны не прыйшлі ў гэтае месца пакуты. Абрагам адказаў: У іх ёсць Майсей і прарокі, няхай слухаюцца іх. А ён сказаў: Не, ойча Абрагаме, толькі калі хтосьці з мёртвых прыйдзе да іх, пакаюцца. Тады Абрагам сказаў яму: Калі Майсея і прарокаў не слухаюцца, то, калі хто і ўваскрэсне з мёртвых, не павераць.

У сённяшнім Евангеллі Езус распавядае прыпавесць пра багача і Лазара, якая прыадкрывае нам важныя праўды пра вечнасць, справядлівасць і міласэрнасць. Гэтая гісторыя — не проста аповед з прыгожымі вобразамі і дэталямі, але актуальнае пасланне для кожнага з нас, хто жыве сёння і разважае пра сваю вечнасць. Праз гэтую прыпавесць Езус нагадвае, што наша зямное жыццё — гэта толькі пачатак, і што кожны наш выбар пры жыцці мае наступствы для нашага вечнага лёсу. Гэтае Евангелле заклікае нас да рэфлексіі над нашымі ўчынкамі, асабліва ў адносінах да бедных і пакутуючых, бо ў іх мы сустракаем самога Хрыста (пар. Лк 16, 19–31). Гэтае пасланне асабліва важнае ў сучасным свеце, дзе матэрыяльныя каштоўнасці часта зацямняюць духоўныя, а людзі забываюцца пра тое, што сапраўдныя каштоўнасці крыюцца не ў прымнажэнні багацця, а ў любові да Бога і бліжняга.

Прыпавесць пачынаецца з апісання двух чалавек: багатага, які жыве ў раскошы, і беднага Лазара, які ляжыць каля яго брамы, пакрыты струпамі. Багач ігнаруе Лазара, нягледзячы на яго пакуты, і жыве толькі для сябе. Пасля смерці іх лёсы мяняюцца: Лазар трапляе на ўлонне Абрагама, дзе знаходзіць суцяшэнне, а багач апынаецца ў пекле, дзе пакутуе ад агню. Гэты кантраст паказвае, што наша зямное жыццё — гэта час выбару, і што нашы ўчынкі маюць вечныя наступствы. Багач, які ў жыцці не звяртаў увагі на патрэбы іншых, цяпер пакутуе. Лазар жа, які цярпеў голад і зносіў хваробы, знаходзіць суцяшэнне ў Бога. Гэта нагадвае нам, што наша зямная рэчаіснасць — гэта толькі час выпрабавання, і што наша вечнасць залежыць ад таго, як мы жывём сёння.

Адзін з ключавых момантаў прыпавесці — гэта дыялог паміж багатым і Абрагамам. Багаты просіць паслаць Лазара, каб той папярэдзіў яго братоў пра пакуты пекла. Але Абрагам адказвае, што ў іх ёсць Майсей і прарокі, і калі яны не слухаюць іх, то не паверыць нават таму, хто ўваскрэсне з мёртвых (пар. Лк 16, 29–31). Гэтыя словы нагадваюць нам, што Божае Слова і навука касцёла —дастаткова, каб зразумець, як трэба жыць. Мы не павінны чакаць знакаў або цудаў, каб паверыць і змяніць сваё жыццё. Усё, што нам трэба, ужо дадзена. Гэтае пасланне асабліва важнае для нас сёння, калі мы часта шукаем знешніх знакаў і забываемся пра тое, што вера пачынаецца з прыняцця Божага Слова і яго ўвасаблення ў жыцці.

Першы духоўны ўрок, які мы можам вынесці з гэтай прыпавесці, — гэта важнасць міласэрнасці. Лазар ляжаў каля варот багатага, але той не звярнуў на яго ўвагі. Мы часта бачым людзей, якія пакутуюць, але ігнаруем іх, апраўдваючы сябе занятасцю або іншымі прычынамі. Аднак Езус нагадвае нам, што міласэрнасць — гэта не проста добрая справа, але неабходная ўмова для збаўлення.

Другі ўрок — гэта рэальнасць вечнага лёсу. Прыпавесць яскрава паказвае, што пасля смерці чалавек трапляе альбо да суцяшэння, альбо да пакут. Гэта нагадванне пра тое, што наша жыццё на зямлі — гэта час падрыхтоўкі да вечнасці. Мы не можам жыць так, быццам смерць — гэта канец усяго. Наадварот, мы павінны жыць з усведамленнем, што кожны наш учынак мае вечнае значэнне.

Трэці ўрок — гэта важнасць слухання Божага слова. Калі багаты просіць паслаць Лазара да сваіх братоў, каб папярэдзіць іх, Абрагам адказвае: «У іх ёсць Майсей і прарокі, няхай слухаюцца іх» (Лк 16, 29). Гэта нагадванне пра тое, што ў нас ужо ёсць усё, што трэба для збаўлення — Божае слова, якое вучыць нас, як жыць паводле волі Божай. Мы не павінны чакаць знакаў ці цудаў, бо ўсё неабходнае для нашага збаўлення ўжо адкрыта нам Касцёлам.

Чацвёрты ўрок — гэта небяспечнасць духоўнай слепаты. Багаты чалавек быў сляпы да патрэб Лазара, і гэта прывяло яго да вечных пакут. Мы таксама часта стамляемся сляпымі да патрэб іншых, засяроджваючыся толькі на сабе і сваіх інтарэсах. Езус заклікае нас адкрыць вочы і бачыць тых, хто знаходзіцца вакол нас і мае патрэбу ў нашай дабрыні і спачуванні.

У заключэнне, сённяшняе Евангелле заклікае нас да пераасэнсавання нашых жыццёвых прыярытэтаў. Мы павінны імкнуцца да таго, каб нашы ўчынкі былі накіраваны на служэнне Богу і бліжняму. Мы павінны памятаць, што наша зямное жыццё — гэта толькі пачатак, і што кожны наш выбар мае наступствы для нашага вечнага лёсу. Няхай гэтая прыпавесць натхняе нас быць больш уважлівымі да патрэб іншых і жыць у духу міласэрнасці і любові. Толькі так мы зможам збіраць «скарб у небе» і прыгатаваць сябе да вечнага шчасця з Богам.

Няхай гэтая прыпавесць нагадвае нам пра важнасць міласэрнасці, пра рэальнасць вечнага лёсу і пра неабходнасць слухання Божага слова. Няхай кожны з нас, як частка Касцёла, будзе сведкам Божай любові і міласэрнасці ў гэтым свеце. Няхай мы ніколі не забываемся, што наша жыццё — гэта дар ад Бога, і мы павінны выкарыстоўваць яго для дабра і збаўлення. Няхай кожны дзень будзе для нас магчымасцю прыносіць плён веры, надзеі і любові, каб у дзень судны мы маглі ўвайсці ў радасць нашага Пана.

Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч

для друку для друку