Разважанне на суботу, V тыдзень Вялікага посту

Евангелле Ян 11, 45–57

У той час:

Многія з юдэяў, якія прыйшлі да Марыі і бачылі, што ўчыніў Езус, паверылі ў Яго. А некаторыя з іх пайшлі да фарысеяў і расказалі ім, што зрабіў Езус. Тады першасвятары і фарысеі сабралі Высокую раду і сказалі: Што нам рабіць, бо гэты чалавек робіць шмат цудаў? Калі пакінем Яго так, то ўсе павераць у Яго, і прыйдуць рымляне і знішчаць месца нашае і наш народ. А адзін з іх, Каяфа, які быў у той год першасвятаром, сказаў ім: Вы нічога не разумееце і не думаеце, што карысней вам, каб адзін чалавек памёр за людзей, чым каб увесь народ загінуў.

А сказаў ён гэта не ад самога сябе, але будучы ў той год першасвятаром, прарочыў, што Езус памрэ за народ, і не толькі за народ, але і за тое, каб рассеяных дзяцей Божых сабраць у адно. З гэтага дня вырашылі забіць Яго.

Таму Езус ужо больш не хадзіў адкрыта між юдэяў, але адышоў адтуль у ваколіцы каля пустыні, у горад, які называўся Эфраім, і там заставаўся з вучнямі.

Набліжалася юдэйская Пасха, і многія з усёй краіны прыйшлі ў Ерузалем перад Пасхаю, каб ачысціцца. Яны шукалі Езуса і, стоячы ў святыні, казалі адзін аднаму: Як вам здаецца? Хіба не прыйдзе Ён на свята?

А першасвятары і фарысеі загадалі кожнаму, хто даведаецца, дзе Ён, данесці, каб можна было схапіць Яго.

У сённяшнім Евангеллі мы бачым, як учынкі Езуса выклікаюць розныя рэакцыі сярод людзей. Многія з габрэяў, якія сталі сведкамі ўваскрашэння Лазара, паверылі ў Езуса (пар. Ян 11, 45). Некаторыя з людзей пайшлі да фарысеяў, каб паведаміць ім пра тое, што зрабіў Езус, па розных прычынах. Мажліва, яны мелі намер прыцягнуць увагу да таго, што адбываецца, ці яны былі згодныя з фарысеямі і бачылі ў Езусе пагрозу. Для фарысеяў і першасвятароў цуды Езуса выклікалі страх, што народ паверыць у Яго як у Месію, і гэта прывядзе да праблем з рымскай уладай. Гэты ўрывак паказвае, як страх і палітычныя разлікі прыводзяць да вырашэння забіць Езуса, але ў гэтым жа плане адкрываецца Божы план збаўлення.

Фарысеі і першасвятары, сабраўшы Высокую раду, абмяркоўваюць, што рабіць з Езусам. Яны бачаць у Ім пагрозу сваёй уладзе: «Калі пакінем Яго так, то ўсе павераць у Яго, і прыйдуць рымляне і знішчаць месца нашае і наш народ» (Ян 11, 48). Іх турбуе не духоўнае дабро народу, але захаванне сваёй палітычнай і рэлігійнай улады. У гэтым кантэксце Каяфа, першасвятар таго года, выказвае слова, якое становіцца прарочым: «Вы нічога не разумееце і не думаеце, што карысней вам, каб адзін чалавек памёр за людзей, чым каб увесь народ загінуў» (Ян 11, 49–50). Евангеліст тлумачыць, што Каяфа, сам таго не разумеючы, прарочыў пра ахвяру Езуса, які павінен быў памерці не толькі за габрэйскі народ, але і за ўсіх рассеяных дзяцей Божых, каб сабраць іх у адзінае Валадарства (пар. Ян 11, 51–52).

У выпадку з Ерузалемам і Высокай радай мы бачым, як калектыўнае меркаванне і страх перад стратай улады фармуюць рашэнні, якія ў канчатковым выніку прыводзяць да драматычных наступстваў. Гэта нагадвае нам, што часта меркаванне натоўпу можа быць схільным эмоцыям, страху ці нават маніпуляцыям. Вельмі важна ў такіх момантах мець духоўныя арыенціры, каб адрозніваць Божую волю ад таго, што навязваецца звонку. Евангельская гісторыя ўказвае, што праўда не заўсёды перамагае ў грамадскім дыялогу, але яна заўсёды захоўваецца ў сэрцах тых, хто яе шукае.

Таксама гэты прыклад натхняе нас больш усвядомлена ставіцца да нашых учынкаў у супольнасці. Як частка Касцёла, сям’і ці нават шырокага грамадства, мы закліканы не толькі пазбягаць сляпога падпарадкавання натоўпу, але і станавіцца крыніцай мудрасці, любові і праўды.

Божы план збаўлення чалавецтва часта выходзіць за межы нашага разумення. Людзі могуць дзейнічаць з дрэнных матываў, але Бог ператварае іх дзеянні ў сродак для дасягнення сваіх мэт. Як піша апостал Павел: «Усё спрыяе дабру тым, хто любіць Бога» (Рым 8, 28). Нават злачынны план забойства Езуса становіцца часткай Божага замыслу, каб праз Яго смерць і ўваскрэсенне ўсе людзі маглі атрымаць збаўленне.

Пасля гэтага рашэння Езус больш не ходзіць адкрыта сярод габрэяў, але адыходзіць у ваколіцы каля пустыні, у горад Эфраім, дзе застаецца з вучнямі (пар. Ян 11, 54). Гэты момант паказвае, што Езус кантралюе свой лёс і дзейнічае ў адпаведнасці з Божай воляй. Ён ведае, што Яго гадзіна яшчэ не прыйшла, і таму пазбягае непатрэбных канфліктаў.

Набліжаецца габрэйская Пасха, і многія людзі з усёй краіны прыходзяць у Ерузалем, каб ачысціцца і адсвяткаваць гэтую падзею (пар. Ян 11, 55). Сярод іх шмат тых, хто шукае Езуса, пытаючыся: «Як вам здаецца? Хіба не прыйдзе Ён на свята?» (Ян 11, 56). Гэтае пытанне паказвае, што Езус застаецца ў цэнтры ўвагі, нават калі Ён знаходзіцца ў схаваным месцы. Але першасвятары і фарысеі, якія вырашылі забіць Яго, даюць загад кожнаму, хто даведаецца пра Яго месцазнаходжанне, данесці, каб Яго можна было схапіць (пар. Ян 11, 57). Гэта паказвае, што іх нянавісць да Езуса дасягае свайго піку, але ўсё гэта адбываецца ў рамках Божага плану.

Божыя шляхі не заўсёды зразумелыя чалавеку. Часта мы бачым толькі паверхню падзей, але Бог дзейнічае праз іх, каб давесці да канца свой замысел збаўлення. Езус, хоць і становіцца ахвярай чалавечай злосці і страху, праз сваю смерць і ўваскрэсенне адкрывае нам шлях да вечнага жыцця. Звычайна ў цяжкія моманты наша вера праходзіць выпрабаванні, але менавіта тады і раскрываецца яе сапраўдная сіла. Давер да Бога ў такія моманты нагадвае нам, што мы не адны, нават калі ўсе вакол здаецца змрочным і незразумелым. Як гліняны посуд у руках ганчара, так і наша жыццё ў руках Божых: хоць працэс фармавання можа быць балючым, ён вядзе да стварэння чагосьці цудоўнага.

Цяжкасці і перашкоды могуць быць не столькі пакараннем, колькі сродкам нашага духоўнага ўзрастання. Часта менавіта ў цяжкія часы чалавек вучыцца пакоры, трываласці і любові. Успомнім словы Святога Пісання: «Бо толькі Я ведаю намеры, якія маю адносна вас, — кажа Пан, — намеры супакою, а не бяды, каб даць вам будучыню і надзею» (Ер 29, 11).

Нават у самых складаных абставінах мы павінны памятаць, што Божая любоў кіруе ўсім. Так, як Езус даў прыклад поўнага даверу Айцу нават перад крыжам, так і мы павінны даверыцца Яму, ведаючы, што Бог ніколі не пакідае нас, а толькі вядзе да большага дабра. Як Езус застаўся верным місіі, даручанай Яму Айцом, так і мы павінны трымацца веры, нават калі сустракаем перашкоды і цяжкасці. Няхай гэтыя словы натхняюць нас шукаць Езуса ў нашым жыцці, верыць у Яго і ісці за Ім, каб мы маглі стаць часткай Яго Валадарства і далучыцца да тых, каго Ён сабраў у адзіную сям’ю Божую.

Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч

для друку для друку