У той час:
Езус пайшоў на Аліўную гару, а раніцай зноў з’явіўся ў святыні. І ўсе людзі ішлі да Яго, а Ён сеў і вучыў іх.
Прывялі тады кніжнікі і фарысеі да Яго жанчыну, якую злавілі на чужаложстве. Паставілі яе пасярэдзіне і сказалі Яму: Настаўнік, гэтую жанчыну злавілі на чужаложстве. А Майсей наказаў нам у Законе каменаваць такіх. А Ты што скажаш?
Яны казалі гэта, бо выпрабоўвалі Яго, каб мець у чым абвінаваціць Яго.
Але Езус, схіліўшыся, пісаў пальцам па зямлі. Калі ж пыталіся ў Яго далей, Ён выпрастаўся і сказаў ім: Хто з вас без граху, няхай першы кіне ў яе камень. І зноў, схіліўшыся, пісаў па зямлі.
Яны ж, калі пачулі гэта, выйшлі адзін за адным, пачынаючы са старэйшых. Застаўся адзін Езус і жанчына, якая стаяла пасярэдзіне.
Езус выпрастаўся і сказаў ёй: Жанчына, дзе яны? Ніхто не асудзіў цябе? Яна адказала: Ніхто, Пане. Езус сказаў ёй: I Я не асуджаю цябе; ідзі, і адгэтуль больш не грашы.
У сённяшнім Евангеллі мы сустракаем глыбокі і павучальны эпізод, які раскрывае міласэрнасць Езуса і Яго стаўленне да грэшнікаў. Гісторыя пра жанчыну, якую злавілі на чужаложстве, паказвае, як Езус падыходзіць да чалавечай слабасці, прабачае і дае магчымасць для новага жыцця. Гэты тэкст з Евангелля паводле Яна не толькі выкрывае крывадушнасць кніжнікаў і фарысеяў, але і адкрывае нам сапраўдную сутнасць Божай любові.
Кніжнікі і фарысеі прывялі да Езуса жанчыну, якую злавілі на чужаложстве, «бо выпрабоўвалі Яго, каб мець у чым абвінаваціць Яго» (Ян 8, 6). Евангеліст Ян адразу ж выкрывае іх намеры: яны не шукалі справядлівасці, а імкнуліся паставіць Езуса ў складанае становішча. Яны спасылаліся на Закон Майсея, які прадугледжваў смяротнае пакаранне за чужаложства (пар. Лев 20, 10; Дрг 22, 22–24).
Іх пытанне было пастаўлена так, каб Езус або парушыў Закон, або праявіў жорсткасць, што дало б ім прычыну для абвінавачвання. Але Езус, схіліўшыся, пачаў пісаць пальцам па зямлі (пар. Ян 8, 6). Гэты жэст мае глыбокі сімвалічны сэнс. У Бібліі пісьмо на зямлі (на сцяне, камяні ў некаторых сюжэтах) можа ўспрымацца як знак Божага суду або выяўленне Божай волі (пар. Ер 17, 13). Гэта можа азначаць, што Божае рашэнне або прысуд запісваюцца, каб паказаць непахіснасць і справядлівасць Бога. Такім чынам, гэты жэст падкрэслівае ідэю таго, што Божы суд непазбежны і што ўсё, што адбываецца, мае глыбокі сэнс у Божым плане.
Калі яны працягвалі выпрабоўваць Яго, Езус выпрастаўся і сказаў: «Хто з вас без граху, няхай першы кіне ў яе камень» (Ян 8, 7). Гэтыя словы былі як удар для іх. Яны чакалі асуджэння жанчыны, але Езус накіраваў іх увагу на іх уласныя грахі. Адзін за адным, пачынаючы ад старэйшых, яны пайшлі прэч. Засталіся толькі Езус і жанчына. Ён сказаў ёй: «Жанчына, дзе яны? Ніхто не асудзіў цябе?» Яна адказала: «Ніхто, Пане». Тады Езус сказаў: «І Я не асуджаю цябе; ідзі, і адгэтуль больш не грашы» (Ян 8, 10–11).
Гэты эпізод паказвае, што Езус не адмяняе Закон, але пераасэнсоўвае яго. Закон быў дадзены не для таго, каб асуджаць і знішчаць, а для таго, каб весці людзей да Божай міласэрнасці. Езус паказвае, што ніхто не мае права асуджаць іншага, бо ўсе мы грэшнікі. Але Ён таксама не апраўдвае грэх. Ён кажа жанчыне: «Ідзі, і адгэтуль больш не грашы». Гэта значыць, што прабачэнне не з’яўляецца дазволам працягваць грашыць, але заклікам да перамены жыцця. Божая любоў бязмежная. Езус не ставіць умоў для прабачэння. Наадварот, Ён прапануе яго бескарысліва, ведаючы, што мы не можам заслужыць яго сваімі сіламі. Як казаў святы апостал Павел: «А дзе памножыўся грэх, там яшчэ больш памножылася ласка» (Рым 5, 20).
Езус не толькі прабачае, але і заклікае да перамены жыцця. У гісторыі з жанчынай, абвінавачанай у чужаложстве (Ян 8, 1-11), мы бачым, як Езус не толькі выратоўвае яе ад пакарання, але дае ёй магчымасць пачаць новае жыццё, паказваючы, што Божае прабачэнне заўсёды звязана з заклікам да духоўнага адраджэння. Гэта важны момант для кожнага з нас. Часта мы адчуваем сябе ўцягнутымі нібы ў багна праз свае грахі і памылкі, і лічым, што не заслугоўваем на прабачэнне. Але Езус нагадвае нам, што ніхто не з’яўляецца страчаным для Бога. Як ён сказаў у Евангеллі ад Лукі: «Бо Сын Чалавечы прыйшоў знайсці і выратаваць тое, што загінула» (Лк 19, 10). Ён заўсёды гатовы працягнуць нам руку дапамогі, калі толькі мы звернемся да Яго.
У Евангеллі ад Мацвея Езус запрашае нас: «Прыйдзіце да Мяне, усе спрацаваныя і абцяжараныя, і Я супакою вас» (Мц 11, 28). Гэтыя словы пацвярджаюць, што незалежна ад таго, наколькі глыбока мы пагрузіліся ў грэх, Божая ласка і прабачэнне заўсёды даступныя для тых, хто шчыра Яго шукае. Такім чынам, Езус не толькі вызваляе нас ад віны, але і дае нам сілы ісці новым шляхам, шляхам святла і праўды. Езус не асуджае жанчыну, але Ён і не апраўдвае яе ўчынак. Замест гэтага Ён дае ёй магчымасць падумаць над сваім жыццём і зрабіць выбар на карысць дабра. Гэта паказвае, што Божая міласэрнасць не з’яўляецца слабасцю, але сілай, якая перамяняе чалавека.
У заключэнне, сённяшняе Евангелле заклікае нас даверыцца Божай міласэрнасці. У Евангеллі паводле Лукі мы чытаем словы Езуса: «Я прыйшоў паклікаць не праведнікаў, а грэшнікаў да пакаяння» (Лк 5, 32). Гэтыя словы падкрэсліваюць, што мэта Езуса — дапамагчы тым, хто адчувае сябе далёкім ад Бога. Ён прыйшоў не для таго, каб асуджаць, а каб прывесці людзей да пакаяння і аднаўлення. У кнізе Ераміі Бог кажа: «Вы клічце Мяне, і пойдзеце, і будзеце маліцца Мне, і Я пачую вас. Вы шукаць Мяне будзеце і знойдзеце, калі будзеце шукаць Мяне ўсім сэрцам вашым» (Ер 29, 12-13). Гэта абяцанне паказвае, што Бог заўсёды адкрыты для тых, хто шчыра Яго шукае.
Езус не толькі вызваляе нас ад віны, але і дае нам сілу ісці новым шляхам. У Евангеллі паводле Мацвея Ён кажа: «Прыйдзіце да Мяне, усе спрацаваныя і абцяжараныя, і Я супакою вас» (Мц 11, 28). Гэта запрашэнне да кожнага, хто адчувае сябе прыгнечаным грахамі або цяжарам жыцця. Езус абяцае не толькі супакаенне, але і дапамогу на шляху да перамен. Няхай сённяшняе Евангелле натхняе нас быць больш міласэрнымі да іншых і прызнаваць свае ўласныя слабасці. Няхай мы, як і жанчына з Евангелля, адчуем, што ніхто не мае права нас асуджаць, бо Езус ужо працягнуў нам сваю руку ласкі. І няхай гэты час стане для нас магчымасцю пераасэнсаваць сваё жыццё, знайсці сілу ў Божай міласэрнасці і стаць сведкамі Яго любові для іншых.
Разважанне падрыхтаваў кс. кан. д–р Сяргей Сурыновіч
