Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
Лёгкае сэрца, падпітанае гумарам, можа дапамагчы вам падняцца над нязначнымі цяжкасцямі жыцця і заставацца ў гармоніі з тым, што сапраўды важна.
«Сумная манашка — дрэнная манашка», — справядліва казала св. Тэрэза Авільская. Яе пасланне не можа быць больш ясным: жыццё, прысвечанае Богу, — гэта жыццё радаснае. Як і яна, многія святыя прызнавалі важнасць гумару як духоўнай прылады, сродку ўздыму духу і дапамогі трымаць сэрца адкрытым на святло ласкі.
Каталіцкая традыцыя не ўхіляецца ад радасці і смеху. Гумар, пры правільным разуменні, не супярэчыць святасці… і нават можа быць яе праявай! Як кажа Г. К. Чэстэртан, «Анёлы могуць лётаць, таму што ставяцца да сябе легкадумна». Светлае сэрца, напоўненае гумарам, дапаможа вам падняцца над нязначнымі цяжкасцямі жыцця і заставацца ў гармоніі з тым, што сапраўды важна.
Святыя і іх вясёлая мудрасць
Святы Філіп Нэры, якога яшчэ называюць Апосталам Радасці, быў вядомы сваёй жыццярадаснасцю. Яго радасць была заразлівай, а яго жарты часта дапамагалі зняць напружанне ў складаных сітуацыях. Аднойчы, калі ў яго папрасілі парады, як пазбегнуць граху, ён пажартаваў: «Не сумуй з-за спакусаў, якія ты сустракаеш. Калі Пан хоча даць нам тую ці іншую цноту, Ён часта дазваляе, каб нас спачатку спакусіла супрацьлеглая загана». Бесклапотным тонам св. Філіп нагадваў не ўспрымаць сябе занадта сур’ёзна — прынамсі, не заўсёды. Ён ведаў, што радасць заразлівая і можа наблізіць чалавека да Бога.
Святы Ян XXIII таксама славіўся сваім пачуццём гумару. На пытанне, колькі чалавек працуе ў Ватыкане, ён адказаў: «Прыкладна палова». Гэты дасціпны адказ падбадзёрыў усіх, у тым ліку і яго самога, усведамленнем таго, што нават найвялікшыя інстытуты складаюцца са звычайных людзей. Гумар у дадзеным выпадку быў формай самасвядомасці і пакоры.
Гумар у Евангеллі
Хоць гумар не часта з’яўляецца першым, пра што мы думаем, чытаючы Евангелле, ёсць урыўкі, у якіх можна заўважыць забаўныя і нават іранічныя элементы біблейскага сюжэту. Напрыклад, у Евангеллі ад Яна Натанаэль скептычна пытаецца: «Ці можа быць што-небудзь добрае з Назарэту?» » (Ян 1, 46) і калі Езус сустракае яго, адказвае: «Вось, праўдзівы ізраільцянін, у ім няма хітрасці». Гэты тонкі паварот, які пацвярджае шчырасць Натанаэля з доляй гумару, сведчыць аб тым, што Езус не баяўся розуму.
Таму арыгінальныя грэчаскія тэксты таксама ўтрымліваюць пэўную долю гумару. Сапраўды, Евангеллі былі напісаны ў свеце, сфармаваным грэчаскімі традыцыямі, у тым ліку камедыяй. У позняй антычнасці важныя постаці часам адлюстроўваліся ў трагікамічнай манеры, часта з выкарыстаннем іроніі, каб асвятліць больш глыбокія ісціны, як, напрыклад, у выпадку з Сакратам.
Нягледзячы на тое, што місія Хрыста была сур’ёзнай, ён перадаваў сваё пасланне з вялікай прастатой, часам нават выкарыстоўваючы ў сваіх прытчах перабольшанне і іронію.
Падумайце пра гісторыю чалавека, які спрабуе выняць сучок з чужога вока, не звяртаючы ўвагі на бервяно ў сваім воку (Мацвея 7:3-5). Выява можа першапачаткова здацца на мяжы абсурду, але яна выконвае сваю мэту з крыху абсурдным і нават гумарыстычным адценнем.
Гумар як адлюстраванне Божай радасці
Гумар у духоўным жыцці дапамагае нам зразумець радасць, якая павінна характарызаваць жыццё ў еднасці з Богам. Святая Тэрэза Авільская, як і іншыя святыя, раскрывае традыцыю радаснага жыцця. Смех, калі яго разумна выкарыстоўваць, можа стаць шляхам да ласкі. Пра тое ж гаворыцца і ў псальмах: «Вусны нашы былі поўныя смеху» (Пс 125, 2).
Таму, хоць на старонках Бібліі няма жартаў, чытача падтрымлівае глыбокая радасць. І часам, у цяжкія моманты, трохі смеху можа быць самым прамым спосабам падняць ваша сэрца да нябёсаў — sursum corda!
pl.aleteia.org
пераклад Марыны Ткач
для друку
