Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
Евангелле Ян 8, 1–11
У той час:
Езус пайшоў на Аліўную гару, а раніцай зноў з’явіўся ў святыні. І ўсе людзі ішлі да Яго, а Ён сеў і вучыў іх.
Прывялі тады кніжнікі і фарысеі да Яго жанчыну, якую злавілі на чужаложстве. Паставілі яе пасярэдзіне і сказалі Яму: Настаўнік, гэтую жанчыну злавілі на чужалостве. А Майсей наказаў нам у Законе каменаваць такіх. А Ты што скажаш?
Яны казалі гэта, бо выпрабоўвалі Яго, каб мець у чым абвінаваціць Яго.
Але Езус, схіліўшыся, пісаў пальцам па зямлі. Калі ж пыталіся ў Яго далей, Ён выпрастаўся і сказаў ім: Хто з вас без граху, няхай першы кіне ў яе камень. І зноў, схіліўшыся, пісаў па зямлі.
Яны ж, калі пачулі гэта, выйшлі адзін за адным, пачынаючы са старэйшых. Застаўся адзін Езус і жанчына, якая стаяла пасярэдзіне.
Езус выпрастаўся і сказаў ёй: Жанчына, дзе яны? Ніхто не асудзіў цябе? Яна адказала: Ніхто, Пане. Езус сказаў ёй: I Я не асуджаю цябе; ідзі, і адгэтуль больш не грашы.
Камяні ў кішэнях і хлеб у далонях
Нядаўна, рыхтуючы казанне на пятую нядзелю Вялікага посту (так-так пра тую самую жанчыну, злоўленую на чужалостве), я зрабіў дзіўнае антрапалагічнае адкрыццё. Аказваецца, у сучаснага католіка ёсць анатамічная асаблівасць, якой не было ў першых хрысціянаў: адмысловыя патаемныя кішэні для камянёў.
Не тых камянёў, якімі будуюць святыні, а тых, якія так выгодна кідаць у бліжніх. Камень асуджэння, камень абгаворвання, камень самаправеднасці — цэлая калекцыя! І што дзіўна — гэтыя кішэні ніколі не бываюць пустымі. Выкінеш адзін камень — глядзіш, а на ягоным месцы ўжо два новыя.
Часта пасля казанняў пра міласэрнасць Хрыстовую мы ўсе выходзім з касцёла і… пачынаем калекцыянаваць каменьчыкі. Я заўважаю гэта па ўрыўках размоваў, па інтанацыях, па тым, як часам змяняюцца выразы твараў, калі гаворка ідзе пра чыесьці памылкі і слабасці. І, прызнаюся шчыра, сам часам лаўлю сябе на тым, што мысленна ацэньваю і сартую недахопы тых, хто мяне акружае.
У такія моманты я думаю: калі б Езус зараз прайшоў каля нас і пачаў пісаць пальцам па асфальце — якія б словы там з’явіліся? І хто першы адвёў бы позірк?
Смешна і сумна, што мы так часта атаясамліваем сябе з Езусам з гэтай гісторыі. «Так, я таксама міласэрны да грэшнікаў», — думаем мы, адначасова намацваючы ў кішэні важкі каменьчык для чарговага бліжняга, які “ўпаў”.
А калі ўдумацца, у гэтай евангельскай сцэне мы значна больш падобныя да фарысеяў, чым да Хрыста. Мы гэтаксама выбарачныя ў абвінавачваннях (заўважце, жанчына зграшыла не адна, але дзе ж мужчына?). Мы гэтаксама выкарыстоўваем чужыя грахі як нагоду для самасцвярджэння. І мы гэтаксама не заўважаем, што Бог піша ў нашым жыцці нешта новае, бо занадта зацыкленыя на старых рахунках.
Але ведаеце што? Вялікі пост набліжаецца да свайго завяршэння, і я хачу прапанаваць вам пэўны абмен. Што калі нам замяніць нашыя «кішэні для камянёў» на нешта іншае?
Ці ведаеце, што старажытныя хрысціяне мелі цудоўны звычай? Замест камянёў яны насілі з сабой хлеб. Маленькія кавалачкі — для сустрэчы з патрабуючымі. І калі бачылі чалавека, які парушыў запаведзі, замест асуджэння прапаноўвалі яму гэты хлеб са словамі: «Пан з табой». Легенда, скажаце? Магчыма. Але якая цудоўная!
Нядаўна ў нашай парафіі адбылася дзіўная сцэна. Я назіраў, як адна пажылая парафіянка, вядомая сваёй маральнай строгасцю, падсела да маладой жанчыны, якая нядаўна вярнулася ў касцёл пасля доўгай адсутнасці. Яна проста ўзяла яе за руку і сказала: «Рада цябе бачыць». Тры словы! Але я ведаю, што для той маладой жанчыны гэтыя словы значылі больш, чым доўгія казанні. Яна адчула — яна вярнулася дадому.
О, гэтыя гукі падаючых камянёў у канфесіянале! Паверце, для святара гэта найцудоўнейшая музыка пасля грыгарыянскага харалу. Уявіце — стварыць цэлы аркестр з людзей, якія выкідваюць камяні асуджэння! Якая была б сімфонія!
Для тых, хто ўсё яшчэ носіць з сабой камяні, я маю некалькі практычных парад:
- Паспрабуйце ўзважыць свае камяні перад сном. Падумайце: колькі энергіі вы выдаткавалі на іх збор і транспартаванне?
- Выкарыстоўвайце камяні паводле прызначэння: пабудуйце з іх масток да тых, каго вы раней асуджалі.
- Прыходзьце на споведзь не са справаздачай пра чужыя грахі, а з мяшэчкам сваіх камянёў. Абяцаю — назад вы іх не атрымаеце!
І напрыканцы нагадаю: наш Боскі Настаўнік — адзіны, хто меў поўнае права кідаць камяні, але аддаў перавагу пісаць на пяску. Магчыма, Ён маляваў нам дарогу — дарогу ад асуджэння да міласэрнасці, ад камянёў у кішэнях да хлеба ў далонях.
А што да маіх уласных кішэняў… Што ж, яны таксама не пустыя. Нядаўна я злавіў сябе на думцы, што мысленна асуджаю тых, хто асуджае іншых. Так што мой шлях ад прапаведніка да святога аказаўся даўжэйшым, чым я меркаваў. Але я ўжо пачаў разбіраць свае кішэні. І ведаеце, што я выявіў? Большасць маіх камянёў маюць забаўны надпіс: «Кінута ў самога сябе».
Калі ў Пальмовую нядзелю пачнецца Вялікі тыдзень, давайце разам складзём нашы камяні ля падножжа Крыжа. І паглядзім, як Пан ператворыць іх у хлеб Змёртвыхпаўстання.
Разважанне падрыхтаваў а. Міхаіл Ткаліч SJ
для друку
