Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
Асяроддзе дзіцяці вельмі важна для яго паспяховага развіцця. Але адну з яе ключавых частак лёгка не заўважыць, і святая Тэрэза Авільская заклікала бацькоў надаваць ёй больш увагі.
Важнасць асяроддзя для развіцця дзяцей неаднаразова адлюстроўвалася ў розных педагагічных школах. Але стварэнне бяспечнага і інфарматыўнага асяроддзя — гэта толькі яго частка, якая мае фізічны характар. Прыносіць кнігі і прыгожыя матэрыялы робіць навучанне прывабным для дзяцей. Але людзі таксама з’яўляюцца часткай навакольнага асяроддзя, і іх значэнне цяжка пераацаніць.
Мы бачым важнасць сацыяльнага асяроддзя на базавым узроўні, калі гаворка ідзе пра адносіны дзіцяці з бацькамі або настаўнікам. Зносіны з дзіцем — першы крок да навучання. Дзіця значна лепш супрацоўнічае з дарослымі, калі паміж імі існуе цёплая і моцная сувязь.
У той жа час аўтарытэтныя дарослыя — толькі адна частка сацыяльнага асяроддзя. Сябры таксама аказваюць велізарны ўплыў на дзіця, магчыма, нават больш, чым бацькі ўсведамляюць. Асабліва гэта актуальна для падлеткаў, якія маюць вялікую патрэбу ў прызнанні аднагодкаў.
Святая Тэрэза Авільская праз уласны цяжкі досвед зразумела, што сябры могуць нанесці вялікую шкоду нават добрым дзецям, якія спрабуюць паступіць правільна. Калі яна была падлеткам, на яе паўплывала стрыечная сястра, мараль якой у лепшым выпадку была сумнеўнай.
Бацькі, браты і сёстры святой Тэрэзы былі праведнікамі, але яна спрабавала наследваць сваю стрыечную сястру. І гэта сваячка спакушала яе на ўсялякія правіны, як яна піша ў сваёй аўтабіяграфіі:
«У мяне была сястра, значна старэйшая за мяне, ад якой я не навучылася, нягледзячы на тое, што яна была вельмі добрай і цнатлівай, у той час як ад сваячкі якая часта наведвала наш дом, я вучылася ўсялякаму злу. Гэты чалавек быў настолькі легкадумным у размовах, што мая маці вельмі старалася перашкодзіць ёй прыйсці ў наш дом, разумеючы, якую шкоду яна можа нанесці мне, але ў яе было столькі прычын, што маці была бяссільнай. Мне вельмі падабалася гэтае знаёмства. Я часта размаўляла і пляткарыла з ёй; яна далучылася да мяне падчас усіх маіх любімых заняткаў; пазнаёміла мяне з іншымі забаўкамі і расказала пра ўсю сваю балбатню і дармаедства».
Злы ўплыў гэтай сваячкі быў настолькі моцным, што ён адняў святую Тэрэзу ад Бога. Яна піша:
«Пакуль я не сустрэла яе (гэта было мне 14 гадоў ці можа больш; я маю на ўвазе, што мы тады пасябравалі, і я пачала ёй давяраць), я не думала, што калі-небудзь змагу адкінуць Бога, учыніць смяротны грэх або страціць страх Божы. Вынікам маіх адносін з гэтай жанчынай былі настолькі вялікія перамены ўва мне, што я страціла амаль усю сваю натуральную схільнасць душы да цноты».
На шчасце, праз некаторы час святая Тэрэза пакінула бацькоўскі дом і страціла ўплыў гэтай сваячкі. Гэта сапраўды шчаслівы канец гісторыі, таму што яна ўрэшце стала адным з найвялікшых святых Касцёла ўсіх часоў. Але вопыт уплыву сяброў, перажыты ў падлеткавым узросце, змяніў яе. Таму яна хацела, каб усе бацькі ведалі пра яго, каб яны маглі абараніць сваіх дзяцей ад дрэннага ўплыву. Яна хацела, каб усе бацькі надавалі пільную ўвагу сацыяльным кантактам сваіх дзяцей і ўплыву, які яны атрымліваюць. Яна пісала:
«Я часам здзіўляюся шкодзе, якую можа нанесці дрэнная кампанія; калі б я не адчула гэтага на сабе, я б не паверыла. Асабліва гэта тычыцца маладых, таму што тады ўчыненае зло — гэта самая вялікая шкода. Я хацела б, каб бацькі папярэдзілі мяне і былі больш асцярожныя».
Для сучасных бацькоў прыкладамі добрага ўплыву на дзяцей могуць быць таксама тэлепраграмы, фільмы і кнігі, якія іх дзеці глядзяць або чытаюць. Святая Тэрэза заклікала бацькоў “сачыць за тым, каб іх дзеці заўсёды ўсяляк бачылі добрае”.
Усе дзеці розныя, у кожнай сям’і ёсць свае стандарты для сродкаў масавай інфармацыі, якімі карыстаюцца дзеці. Але заахвочванне святой Тэрэзы абараняць іх ад негатыўнага ўплыву — гэта прынцып, які варта ўсім прыняць блізка да сэрца.
Мы можам заахвочваць нашых дзяцей сябраваць з добрымі і пазітыўнымі дзецьмі. Такіх сяброў знайсці няпроста, таму нам трэба маліцца, каб нашы дзеці сустрэлі іх на сваім шляху. Святая Тэрэза таксама разумела добры ўплыў добрых сяброў. Яна напісала:
“Я зразумела вялікую перавагу добрай кампаніі; і я ўпэўнена, што калі б я ў такім узросце з дабразычлівасцю ставілася да добрых людзей, то магла б застацца непашкоджанай у сваёй дабрадзейнасці. Таму што калі б у той час у мяне быў нехта, ад каго я б навучылася баяцца Бога, мая душа ўмацавалася б так, што не магла ўпасці”.
Мы просім святую Тэрэзу Авільскую аб заступніцтве, каб яна магла дапамагчы нашым дзецям сустрэцца і прыняць святых сяброў, якія правядуць іх на шлях праўды і цноты.
Па матэрыялах CREDO
Пераклад Марыны Сінкевіч
для друку
