Каталіцкі Веснік Добрая Вестка ў тваім доме!
ЕВАНГЕЛЛЕ Ян 20, 1–2. 11–18
У першы дзень тыдня Марыя Магдалена прыйшла да магілы раніцай, калі было яшчэ цёмна, і ўбачыла, што камень адсунуты ад магілы. І пабегла, і прыбыла да Сымона Пятра і да другога вучня, якога любіў Езус, і сказала ім: Забралі Пана з магілы, і не ведаем, дзе паклалі Яго.
Марыя стаяла каля магілы і плакала. Калі ж плакала, зазірнула ў магілу і ўбачыла двух анёлаў у белым адзенні, якія сядзелі, адзін каля галавы, а другі каля ног, дзе ляжала цела Езуса.
І яны кажуць ёй: Жанчына, чаго ты плачаш?
Адказала ім: Забралі Пана майго, і не ведаю, дзе паклалі Яго.
Калі гэта сказала, азірнулася і ўбачыла Езуса, які стаяў там, але не ведала, што гэта Езус.
Кажа ёй Езус: Жанчына, чаго ты плачаш? Каго шукаеш?
Яна, думаючы, што гэта садоўнік, кажа Яму: Пане, калі ты вынес Яго, скажы мне, дзе ты паклаў Яго, і я забяру Яго.
Езус кажа ёй: Марыя! А яна азірнулася і сказала Яму па-габрэйску: Раббуні, – што азначае “Настаўнік”.
Кажа ёй Езус: Не затрымлівай Мяне, бо Я яшчэ не ўзышоў да Айца. Ідзі ж да братоў Маіх і скажы ім: Узыходжу да Айца Майго і Айца вашага, да Бога Майго і Бога вашага.
Пайшла Марыя Магдалена абвясціць вучням, што бачыла Пана і тое, што Ён сказаў ёй.
У цэнтры сённяшняга літургічнага святкавання знаходзіцца постаць святой Марыі Магдалены, якая ўвасабляе сабою непахісную вернасць і глыбокую любоў да Езуса Хрыста. Яе гісторыя пачынаецца ў цемры духоўных пакут, але праз факт сустрэчы са Збаўцам пераходзіць у святло поўнай адданасці, што прыводзіць яе да падножжа Крыжа і да пустой магілы. Евангельскі ўрывак паказвае нам Марыю ў момант найвялікшага смутку і адначасова найвышэйшага адкрыцця: яе няспынны пошук Пана і яе слёзы вернасці становяцца ўмовамі для асабістай сустрэчы з Уваскрослым, якая цалкам перамяняе яе жыццё і дае ёй гонар стаць першым веснікам радаснай навіны.
Святая Марыя Магдалена з’яўляецца адной з самых вядомых постацяў у Новым Запавеце, якой жыццё і пакліканне непарыўна звязаны з асобаю Езуса Хрыста. Яна паходзіла з мястэчка Магдалы, размешчанага на беразе Генісарэцкага возера, якое дало ёй прозвішча. Менавіта там Езус вызваліў яе ад духоўных пакут, выгнаўшы з яе сем злых духаў (пар. Мк 16, 9), што сімвалізавала поўнае аздараўленне і вызваленне. З гэтага моманту Марыя Магдалена становіцца адной з найбліжэйшых спадарожніц і паслядоўніц Хрыста, прысвяціўшы Яму сваё жыццё ў поўнай адданасці. Яна была ў ліку тых жанчын, якія падтрымлівалі Езуса і Яго апосталаў падчас іх місіі (пар. Лк 8, 2-3), сведчачы пра сваю веру і любоў не толькі словамі, але і канкрэтнымі ўчынкамі. Яе жыццёвы шлях ад аздараўлення да сведчання ўваскрасення Езуса паказвае, што Божая ласка можа цалкам змяніць і абнавіць жыццё кожнага, хто звяртаецца да Пана.
Марыя Магдалена заняла асаблівае месца ў жыцці і служэнні Езуса Хрыста. Усе чатыры евангелісты сведчаць пра тое, што яна прысутнічала пры смерці Езуса на Крыжы, будучы сведкай Ягоных пакут і апошніх момантаў жыцця (пар. Мк 15, 40-41). Яна была там, калі большасць апосталаў пакінула Яго, што падкрэслівае яе выключную вернасць і мужнасць. Пасля Яго смерці яна разам з іншымі пабожнымі жанчынамі сачыла за Яго пахаваннем і месцам, дзе цела Пана было пакладзена ў магілу. Яе адданасць і вернасць Езусу былі выключнымі, і яна была сярод тых, хто заставаўся верным Хрысту нават у найцяжэйшыя моманты Яго жыцця, дэманструючы непахісную любоў і надзею, якая паўзыходзіла страх і адчай. Гэта паказвае, што сапраўдная любоў вытрымлівае любыя выпрабаванні.
Евангельскі ўрывак у сённяшні дзень пачынаецца з апісання ранішняга візіту Марыі Магдалены да магілы: «У першы дзень тыдня Марыя Магдалена прыйшла да магілы раніцай, калі было яшчэ цёмна, і ўбачыла, што камень адсунуты ад магілы. І пабегла, і прыбыла да Сымона Пятра і да другога вучня, якога любіў Езус, і сказала ім: Забралі Пана з магілы, і не ведаем, дзе паклалі Яго» (Ян 20, 1-2). Марыя прыходзіць да магілы ў цемры не толькі часу сутак, але і ўнутранай цемры смутку. Яна шукае цела Езуса, каб выканаць звычайныя пахавальныя абрады, і яе першая думка пры пустым гробе — гэта крадзеж. Яе словы, поўныя роспачы, паказваюць на глыбіню яе прыхільнасці да Езуса, якая не слабее нават пасля Яго смерці. Яна бачыць толькі адсутнасць, не прадчуваючы велічы таямніцы, якая разгарнулася. Гэта сведчыць пра моц яе любові, якая застаецца вернай нават у неспрыяльных абставінах.
Марыя, аднак, не сыходзіць з магілы, як Пётр і другі вучань, а застаецца: «Марыя стаяла каля магілы і плакала. Калі ж плакала, зазірнула ў магілу і ўбачыла двух анёлаў у белым адзенні, якія сядзелі, адзін каля галавы, а другі каля ног, дзе ляжала цела Езуса. І яны кажуць ёй: Жанчына, чаго ты плачаш? Адказала ім: Забралі Пана майго, і не ведаю, дзе паклалі Яго» (Ян 20, 11-13). Яе слёзы — гэта слёзы невымоўнай любові і тугі, якія сведчаць аб глыбіні духоўнай сувязі з Панам. Яна не можа пакінуць месца, дзе, як яна думае, павінна быць цела яе Настаўніка. Нават сустрэча з анёламі не развеяла яе смутку; яна настолькі паглыблена ў сваю страту, што не ў стане цалкам успрыняць іх прысутнасць і іх пытанне. Яе адказ сведчыць пра яе глыбокую прывязанасць і жаданне служыць нават памерламу Езусу, што з’яўляецца прыкладам безумоўнай адданасці. Яе слёзы — гэта не проста выраз болю, а глыбокае чалавечае праяўленне вернасці і непахіснай надзеі, нават калі яна яшчэ не ўсведамляе ўсёй паўнаты Божага плану.
Кульмінацыяй гэтага ўрыўка з’яўляецца асабістая сустрэча Марыі з Уваскрослым Хрыстом: «Калі гэта сказала, азірнулася і ўбачыла Езуса, які стаяў там, але не ведала, што гэта Езус. Кажа ёй Езус: Жанчына, чаго ты плачаш? Каго шукаеш? Яна, думаючы, што гэта садоўнік, кажа Яму: Пане, калі ты вынес Яго, скажы мне, дзе ты паклаў Яго, і я забяру Яго» (Ян 20, 14-15). Нават у прысутнасці Езуса, Марыя не пазнае Яго адразу. Яе боль і жаданне знайсці цела настолькі моцныя, што засланяюць ад яе праўду. Яна шукае мёртвага, у той час як перад ёй стаіць Уваскрослы. Гэты момант паказвае, як нашы ўласныя ўяўленні і чаканні, вызначаныя чалавечай логікай, могуць перашкаджаць нам распазнаць Божую прысутнасць у нашым жыцці і ўбачыць Яго дзейнасць у новым святле. Гэта сведчыць аб тым, што часта нашы вочы застаюцца замкнёныя смуткам ці паўсядзённымі клопатамі, не дазваляючы нам цалкам успрыняць Божае аб’яўленне.
Распазнанне адбываецца ў асабістым звароце Езуса да Марыі: «Езус кажа ёй: Марыя! А яна азірнулася і сказала Яму па-габрэйску: Раббуні, — што азначае “Настаўнік”» (Ян 20, 16). Адно слова, яе ўласнае імя, прамоўленае голасам Пана, цалкам перамяняе яе ўспрыманне. У гэты момант яна разумее, што перад ёй не садоўнік, а яе любімы Настаўнік, які ўваскрос. Гэта імгненне глыбокай асабістай сустрэчы, якая перарастае з фізічнага распазнання ў духоўнае. Слова «Раббуні» (гбр. רַבּוּנִי — Rabbuni) выражае не толькі прызнанне настаўніцтва, але і глыбокую любоў, пашану і давер, якія існавалі паміж імі. Гэтае асабістае пакліканне паказвае, што Бог ведае кожнага з нас па імені, і толькі ў гэтай інтымнай сувязі мы можам сапраўды распазнаць Яго.
Пасля распазнання, Езус дае Марыі першае місійнае заданне: «Кажа ёй Езус: Не затрымлівай Мяне, бо Я яшчэ не ўзышоў да Айца. Ідзі ж да братоў Маіх і скажы ім: Узыходжу да Айца Майго і Айца вашага, да Бога Майго і Бога вашага» (Ян 20, 17). Гэтыя словы падкрэсліваюць новую рэальнасць уваскрасення і ўзыходжання. Езус не дазваляе Марыі цалкам засяродзіцца на радасці ад Яго фізічнай прысутнасці, а адразу ж скіроўвае яе да місіі, што з’яўляецца сімвалам паклікання кожнага вучня Хрыста. Яна становіцца першым веснікам радаснай навіны аб уваскрасенні. Яе заданне — перадаць вестку, якая зменіць свет, вестку пра тое, што Езус перамог смерць і пракладвае шлях да Айца для ўсіх веруючых. Гэта сведчыць, што радасць сустрэчы з Уваскрослым заўсёды павінна прыводзіць да абвяшчэння.
Пра далейшае жыццё Марыі Магдалены захаваліся толькі легенды і паданні. У хрысціянскай традыцыі яна лічыцца апякункай жанчын, якія шукаюць духоўнага абнаўлення, а таксама цырульнікаў. Яе заступніцтва таксама просяць ад болю вачэй. Яе жыццё і дзейнасць сталі сімвалам вернасці, любові і пакаяння, што робіць яе ўзорам для ўсіх вернікаў, нагадваючы аб магчымасці поўнага духоўнага пераўтварэння праз Божую ласку. Гісторыя Марыі вучыць нас, што Хрыстус заўсёды побач, нават калі мы Яго не пазнаем. Дастаткова Ягонага голасу, каб расчыніліся нашы вочы і сэрцы. Няхай жа мы, падобна Марыі Магдалене, будзем нястомна шукаць Пана, глыбока любіць Яго і адважна сведчыць пра Ягонае ўваскрасенне ў нашым штодзённым жыцці. Няхай кожны наш учынак, кожнае слова і кожная думка будуць прасякнутыя прамянямі Яго перамогі над смерцю і грахом, дапамагаючы нам несці надзею і любоў усім, каго сустрэнем на сваім шляху, і вядучы нас да паўнаты жыцця ў Богу.
Разважанне падрыхтаваў кс. канонік Сяргей Сурыновіч
для друку
