Разважанне на II нядзелю Вялікага посту, Год С

Евангелле Лк 9, 28b–36

У той час:

Езус узяў з сабою Пятра, Яна і Якуба і ўзыйшоў на гару памаліцца. І калі Ён маліўся, выгляд твару Ягонага перамяніўся, і вопратка Ягоная стала бліскуча-белай. І вось два мужы размаўлялі з Ім, а былі гэта Майсей і Ілля. Яны з’явіліся ў славе і казалі пра Ягоны адыход, які Ён павінен здзейсніць у Ерузалеме. Пётр і тыя, хто быў разам з ім, былі змораныя сном. Калі ж абудзіліся, убачылі славу Яго і двух мужоў, якія стаялі разам з Ім.

А калі яны адыходзілі адтуль, Пётр сказаў Езусу: Настаўнік, добра нам тут быць. Паставім тры шатры: адзін для Цябе, адзін для Майсея і адзін для Іллі. Не ведаў ён, што казаў. Калі гаварыў гэта, з’явілася воблака і агарнула іх. І спалохаліся яны, калі ўвайшлі ў воблака.

А з воблака пачуўся голас, які казаў: Гэта Сын Мой выбраны, Яго слухайце. І калі гучаў гэты голас, Езус апынуўся адзін.

І маўчалі яны, і ў тыя дні нікому нічога не казалі пра тое, што бачылі.

Гара Табор і намёты з кардону

Сёння мы жывем у свеце, дзе нават малітва часам нагадвае працу з прыладай на смартфоне: адкрыў, хутка праскроліў, паставіў «лайк» і выйшаў. Памятаеце, як вучні на гары Табор ледзь не праспалі ўсю славу? Лука піша: «іх змарыў сон». Ці не падобна гэта на нашы спробы маліцца, калі розум блукае паміж спісам спраў, навін і тым, што прыгатаваць на абед? Мы ўваходзім у «рэжым малітвы», але сэрца ставіць сабе «рэжым самалёта». Але вось, Божае Слова кліча нас на «сістэмнае абнаўленне»: што, калі Божая ласка — не абмежаваная падзея, а бесперапынны патэнцыял падключэння?

Другая нядзеля Вялікага посту – час, калі Касцёл, як добры гід, запрашае нас узысці на гару Табор разам з Езусам і трыма выбранымі апосталамі. Карціна, трэба сказаць, яшчэ тая: бліскучы Езус, прарокі, голас з неба… Файна! Духоўная «інстаграмная» лакацыя – не горш за Браслаўскія азёры! І, як заўсёды, знаходзіцца сярод нас хаця б адзін Пётр, гатовы крыкнуць: «О, як тут добра! Давайце тут і застанемся! Давайце намётаў панаставім, каб гэтую прыгажосць закансерваваць!»

І сапраўды, хто б з нас не хацеў затрымацца ў моманце духоўнага захаплення? Пасля рэкалекцый, душпастырскіх сустрэч, асабліва кранальных набажэнстваў – душа пяе, сэрца поўніцца Богам. Здаецца, горы перасунеш! Але ж… спускаешся з той духоўнай гары ў даліну будняў – і дзе тая рашучасць, дзе той запал? Як той казаў, «быў на Таборы – а вярнуўся ў камору». І замест намётаў з камянёў, як прапаноўваў Пётр, будуем мы свае «намёты» з кардону: звычкі, руціна, адкладванне на «пасля», абыякавасць… У сваіх «кардонных намётах» мы хаваемся ад Бога, які хоча не часовай «рэгістрацыі» на Таборы, а пастаяннай «прапіскі» ў нашых сэрцах.

Адзін стары ксёндз казаў: не Тройца – таямніца з таямніц, а Уцелаўленне! Бо Тройцу мы можам пабожна разважаць, а Уцелаўленне патрабуе… каб Бог пастаянна «блытаўся пад нагамі»! Каб не толькі ў касцёле на каленях стаяць, а каб і дома, і на працы, і ў транспарце памятаць: Ён – побач. А мы ж часта як? У нядзелю ў касцёле – анёл, а ў панядзелак… ну, вы самі ведаеце. Выйшаў з касцёла – і «бывай, Божа». Да наступнай нядзелі. Або да наступнага Вялікага посту.

І тут на дапамогу прыходзіць нам Абрагам, пра якога чытаем у Старым Запавеце. Бог яму абяцае нашчадкаў, як зорак на небе – а Абрагам ужо стары, жонка – бясплодная. Ну дзе тут логіка? Але Абрагам верыць! Не проста галавой ківае, а верыць – актыўна, дзейсна. І ягоная вера – не як спакойны адпачынак у «кардонным намёце», а як рызыкоўны паход у невядомасць, услед за Божым голасам. Ён актыўна даверыўся — нават калі яго жонка Сара ўжо планавала пенсію. Ці не гэтакай «перазагрузкі» патрабуе ад нас Вялікі пост? Не пасіўна адмаўляцца ад цукеркаў, а актыўна шукаць, дзе наш «запавет» з Богам можа заквітнець сёння.

Ці часта наша вера – дзейсная? Ці не ператвараецца яна ў зручны «кардонны намёт», дзе можна схавацца ад жыццёвых выклікаў, ад уласных слабасцей, ад патрабаванняў Евангелля? Бо паслухаць заклік «Яго слухайце!» – гэта не толькі паслухаць гамілію ў касцёле. Гэта – слухаць Яго ў кожным рашэнні, у кожным учынку, у кожнай сустрэчы, калі мы ў трамваі, у офісе ці чысцім бульбу. І гэта часта нязручна, для гэтага трэба вылезці з цёплага балотца, з нашых «кардонных намётаў».

Апостал Павел нагадвае нам, што наша айчына – у нябёсах. Мы – грамадзяне неба, хоць і часова «прапісаныя» на зямлі. І вось тут пытанне: у штодзённым жыцці мы паводзім сябе як грамадзяне неба, ці як часовыя вандроўнікі, якія будуюць тыя самыя «намёты» – часовыя, няўстойлівыя, кардонныя? Ці не занадта мы прывязваемся да зямных патрэб, да матэрыяльных «прысмакаў», забываючыся пра вечнае?

Вялікі пост – час, каб пакінуць свае «кардонныя намёты», скінуць духоўную дрымоту, і ўзысці на ўласную «гару Табор» – у малітве, у пакаянні, у паглыбленні веры. Але ж не для таго, каб там застацца, а каб, натхнёнымі Божай славай, спускацца ў даліну будняў і несці святло Хрыста ў кожны аспект нашага жыцця. Бо Бог хоча не часовага «кампінгу» на Таборы, а пастаяннага жыцця з Ім – сярод нас, у нашых сэрцах, у нашых справах. Можа, час урэшце Яму дазволіць «змешвацца пад нагамі» і ў нашым жыцці – не толькі ў час Вялікага посту? Бо, паверце, з Богам нават у «каморы» можа быць як на Таборы!

Разважанне падрыхтаваў а. Міхаіл Ткаліч SJ

для друку для друку