Архив меток: беларуская мова

“Які выкшталцоны хлопец! І з добрай радзіны!”: паланізмы ў сучаснай беларускай мове

Тэму чарговага матэрыялу для моўнай старонкі “Каталіцкага Весніка” падказалі адразу дзве чытачкі нашай газеты, прычым незалежна адна ад адной. Так яшчэ месяцы тры назад да аўтара звярнулася спадарыня Ганна К. з Мінска, якая цікавілася стаўленнем лінгвістаў да ўжывання паланізмаў у сучаснай беларускай мове. “Вось у маёй суседкі па лецішчы ўнучка выходзіць замуж, – піша сп-ня Ганна. – Дык яе бабуля ...

Читать далее »

Вазон стаяў на вакне, ці Вазон стаяў на акне? Як павінна быць па-беларуску?

Пытанне, вынесенае ў загаловак, можа падацца, на першы погляд, несур’ёзным, неістотным, нават у пэўнай меры штучным. Мы амаль ніколі не задумваемся ў працэсе маўлення, як усё ж было б правільна ў розных словаформах – з прыстаўным в ці без яго. І менавіта такое пытанне прапануе разгледзець на старонках газеты нашая пастаянная чытачка спадарыня Валянціна С. з Пастаўшчыны. “Усё часцей чую ...

Читать далее »

Як правільна ўжываць назвы пэўных населеных пунктаў ва ўскосных склонах

Я знаёмы з Андрэем Барысавым. І ганаруся родным горадам Барысавам: як правільна ўжываць назвы пэўных населеных пунктаў ва ўскосных склонах Раней мы гаварылі пра асаблівасці скланення некаторых беларускіх прозвішчаў, якія часта выклікаюць праблемы. Аўтар таго матэрыялу атрымаў шэраг водгукаў на публікацыю, а таксама некалькі пытанняў, якія гэтым разам датычаць ужывання ў нашай мове назваў розных населеных пунктаў – і гарадоў, ...

Читать далее »

Бярозка, Плотка, Суша… Ці скланяюцца ў беларускай мове падобныя прозвішчы?

Тэму чарговага выпуску нашай моўнай старонкі падказала чытачка “Каталіцкага Весніка” з Докшыччыны спадарыня Антаніна К. У сваім лісце яна звяртае ўвагу на пэўныя цяжкасці, якія ўзнікаюць не толькі ў побыце, але часам і ў афіцыйных зносінах, калі трэба выкарыстаць вынесеныя ў загаловак прозвішчы і іншыя, падобныя да іх, ва ўскосных склонах. У прыватнасці, сп-ня Антаніна піша: “Мая ўнучка нядаўна выйшла ...

Читать далее »

Англіцызмы ў сучаснай беларускай мове

У сённяшнім выпуску моўнай старонкі мы пагаворым пра ўжыванне ў сучаснай беларускай мове слоў, пазычаных з англійскай мовы, ці інакш, англіцызмаў. Тэму падказаў нам чытач “Каталіцкага Весніка” з Віцебска спадар Аляксей С. У сваім лісце да аўтара моўных матэрыялаў ён, у прыватнасці, піша: “Апошнім часам іншамоўныя словы проста запаланілі беларускую мову. І ў тэлевізійных праграмах, і ў газетах, не кажучы ...

Читать далее »

Тавары для сада і агарода? Ці для саду і агароду? Як павінна быць па-беларуску?

У моўную рубрыку “Каталіцкага Весніка” звярнулася наша чытачка сп-ня Крысціна з Маладзечна. Яна кажа, што закончыла ў свой час рускамоўную школу, у тэхнікуме таксама вучылася па-руску. Але гэта зусім не перашкаджае ёй не проста цікавіцца беларускай мовай, але і чытаць беларускую літаратуру, слухаць нашыя песні, гаварыць па-беларуску ў побыце, стараючыся пазбягаць памылак і імкнучыся захоўваць патрэбную культуру маўлення. Менавіта гэтыя ...

Читать далее »

Санаторый ці санатор? Гербарый ці гербар? Георгій ці Георг? Якія формы варта выкарыстоўваць у беларускай мове?

Тэму сённяшняга моўнага артыкула падказаў нам спадар Георгій К. з Лепельшчыны. Адразу зазначым, што сам аўтар адрасаванага нам пытання, як прызнаецца, не з’яўляецца сталым чытачом “Каталіцкага весніка”, але час ад часу праглядае газету, якую атрымлівае па падпісцы яго жонка. У прыватнасці, сп-р Георгій цікавіцца моўнымі матэрыяламі, паколькі беларуская мова стала для яго цяпер асноўнай. “Я ваенны пенсіянер, – піша ён, ...

Читать далее »

Фразеалагізмы рэлігійнага паходжання ў сучаснай беларускай мове

У апошніх мінулагодніх нумарах “Каталіцкага весніка” мы абмяркоўвалі асаблівасці ўжывання ў беларускай мове некаторых фразеалагізмаў. Гэтая тэма аказалася дастаткова цікавай для нашых чытачоў. Аўтар матэрыялу атрымаў цэлы шэраг канкрэтных пытанняў адносна асаблівасцяў функцыянавання ў камунікацыі розных устойлівых спалучэнняў. Але сёння мы паспрабуем крыху асвятліць тэму, узнятую нашай чытачкай са Шчучыншчыны спадарыняй Вандай К. У прыватнасці, яна пытаецца, як часта выкарыстоўваюцца ...

Читать далее »

“Як маешся?” – “Я не маюся, а жыву добра!” Ці ўсё правільна ў гэтых сказах?

У лістападаўскім нумары “Каталіцкага Весніка” мы гаварылі пра асаблівасці выкарыстання ў вуснай камунікацыі асобных фразеалагізмаў, у прыватнасці спалучэнняў ні рыба ні мяса і ў яго не ўсе дома. За апошнія тыдні аўтар матэрыялу атрымаў яшчэ некалькі дадатковых пытанняў адносна мэтазгоднасці ўжывання ў беларускай мове пэўных фразем. Мы паспрабуем асвятліць некаторыя ўзнятыя праблемы ў наступных нашых публікацыях. А сёння звернемся да ...

Читать далее »

Ён ні рыба ні мяса! І ў яго не ўсе дома! Пра некаторыя асаблівасці ўжывання названых фразеалагізмаў

У сённяшнім выпуску нашай моўнай старонкі мы крыху пагаворым пра фразеалагізмы – устойлівыя спалучэнні, якія вызначаюцца пастаянным лексічным складам і вядомым для носьбітаў канкрэтнай мовы значэннем, звычайна вобразна-пераносным. Тэму нам падказаў чытач “Каталіцкага весніка” з Браслаўшчыны спадар Мікалай. Ён, у прыватнасці, піша: “Я шмат гадоў адпрацаваў настаўнікам, але выкладаў у школе дакладныя навукі, а не мову. Цяпер вось на пенсіі, ...

Читать далее »

Веснік-відэа

Варта паглядзець

Святыя заступнікі