[1]Евангелле Лк 6, 27–38
У той час:
Езус сказаў сваім вучням: Кажу вам, хто слухае: любіце ворагаў вашых, дабро рабіце тым, хто вас ненавідзіць. Благаслаўляйце тых, хто вас праклінае, маліцеся за тых, хто вас крыўдзіць. Таму, хто ўдарыў цябе па шчацэ, падстаў і другую; і таму, хто адбірае ў цябе плашч, не забараняй узяць і кашулю. Кожнаму, хто просіць у цябе, давай, і ад таго, хто ўзяў тваё, не дамагайся звароту. Рабіце людзям так, як хочаце, каб яны вам рабілі.
Бо калі любіце тых, хто любіць вас, якая вам за гэта падзяка? Бо грэшнікі таксама любяць тых, хто іх любіць. І калі чыніце дабро тым, хто вам чыніць дабро, якая вам за тое падзяка? І грэшнікі робяць тое самае. І калі пазычаеце тым, ад каго спадзяецеся атрымаць назад, якая вам за тое падзяка? Бо і грэшнікі пазычаюць грэшнікам, каб атрымаць столькі ж.
Але вы любіце ворагаў вашых, і чыніце дабро, і пазычайце, не чакаючы нічога ўзамен, і будзе ўзнагарода вашая вялікая, і будзеце сынамі Найвышэйшага, бо Ён ласкавы да няўдзячных і да злых. Будзьце міласэрнымі, як і Айцец ваш міласэрны. Не судзіце, і не будуць судзіць вас; не асуджайце, і не будуць асуджаць вас; прабачайце, і прабачаць вам.
Давайце, і будзе дадзена вам: меру добрую, уціснутую, утрэсеную і з верхам адсыплюць вам у падол ваш. Бо якою мераю мераеце, такой і вам будзе адмерана.
Вялікадушнасць! Цудоўная тэма для роздуму, асабліва калі твае родныя рэгулярна пакідаюць нямытыя кубкі па ўсёй кватэры. Пан ведае, як умела Ён падбірае выпрабаванні для кожнага з нас.
Чытаючы пра Давіда, які пашкадаваў Саўла, нельга не ўсміхнуцца гэтай старазапаветнай выбарчасці. Не чапаць Памазанніка Панскага — якая высакароднасць! А шапнуць потым Саламону спіс ворагаў на расправу — якая практычнасць! Цікава, як бы выглядала біблейская гісторыя, калі б Давід жыў у эпоху сацыяльных сетак? Магчыма, мы б убачылі яго сторыс: «Сёння не забіў цара #вялікадушнасць #памазаннікпанскі», а праз некалькі гадоў хэштэг #саламонразбярыся.
Словы Хрыста «любіце ворагаў вашых» гучаць у касцёле, а твары некаторых парафіянаў выказваюць маўклівае пытанне: «А Ты дакладна сустракаўся з маёй цешчай?». Некаторыя сустрэчы вучаць нас розніцы паміж хрысціянскай любоўю і дыпламатычным мастацтвам усміхацца так, каб не выдаць пагарду. Гэтая ўсмешка — асаблівы дар, не апісаны ў трактатах пра харызмы, але неацэнны для выжывання.
Тлумачэнне адрозненняў паміж зямным і нябесным Адамам прымушае парафіяльнага бухгалтара хмурыцца над нататнікам. Багаслоўе цудоўнае, але ацяпленне мае сваю тэалогію, значна больш надзённую ў зімовы сезон. Нябесны Адам, магчыма, і не ведае абмежаванняў, але зямны парафіяльны бюджэт вельмі нават з імі знаёмы. Дзіўна, як часта матэрыяльныя праблемы дапамагаюць нам глыбей зразумець значэнне слоў «хлеба нашага штодзённага дай нам сёння».
Заклік на Вялікі пост любіць тых, ад думкі пра каго напружваюцца кулакі, прымушае ўявіць дваццацігадовую вендэту супраць суседкі, якая разбалбатала мой сакрэт. Подзвіг устрымання ад шакаладу блякне перад гераізмам першага «дабрыдзень» пасля такой крыўды. Злапамятлівасць часам здаецца міжнародным відам спорту, у якім некаторыя хрысціяне маглі б заваяваць алімпійскае золата. Цікава, ці ёсць у раю спецыяльнае месца для тых, хто здолеў дараваць плёткі?
Дзіцячая мудрасць часам дзівіць. «Калі я буду любіць таго, хто адбірае мае цукеркі, ён перастане гэта рабіць?» — пытанне юнага міністранта, годнае багаслоўскага факультэта. Хрыстос не пакінуў канкрэтных указанняў па абароне ласункаў, але вера і здаровы сэнс падказваюць: любоў да бліжняга не выключае наяўнасці надзейнага тайніка. Мяне вучылі экзэгезе і герменеўтыцы, але не тлумачылі, як адказваць на пытанні васьмігадовых філосафаў, здольных загнаць у кут любога доктара тэалогіі.
Па вечарах малітва аб прымнажэнні вялікадушнасці ў пастве чаргуецца з мальбой аб спыненні снегападу. Багаслоўскія вышыні і паўсядзённая проза — два бакі аднаго медаля, імя якому «зямное ўвасабленне нябесных ідэалаў».
Разважанне падрыхтаваў а. Міхаіл Ткаліч SJ